Bạn có nghe đến khái niệm “trái phiếu” nhưng chưa rõ nghĩa vụ và rủi ro khi tham gia đầu tư vào loại chứng khoán này? Đừng lo, hôm nay chúng ta sẽ cùng khám phá trái phiếu cùng EzCash.vn. Trước khi tiếp tục, hãy lưu ý rằng đầu tư vào trái phiếu có rủi ro riêng, do đó nên cân nhắc kỹ trước khi quyết định đầu tư.
Trái phiếu là gì?
Trái phiếu, tiếng Anh gọi là “Bonds”, là một loại chứng khoán mà công ty hoặc tổ chức phát hành để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ đến người nắm giữ trái phiếu. Người phát hành có thể là doanh nghiệp, kho bạc, chính phủ, hoặc tổ chức tài chính. Người đầu tư có thể là cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức, thậm chí cả nhà nước.
Trái phiếu được phát hành nhằm huy động vốn phục vụ cho hoạt động kinh doanh của công ty, trong khi nhà đầu tư mong muốn nhận lãi theo cam kết từ doanh nghiệp.
Đặc điểm nổi bật của trái phiếu
- Người sở hữu trái phiếu không có quyền can thiệp hoặc biểu quyết trong hoạt động kinh doanh của công ty phát hành.
- Trái phiếu thường được công ty cam kết lãi suất trước. Như vậy, người mua trái phiếu sẽ biết trước lợi nhuận mà họ sẽ nhận được khi trái phiếu đáo hạn thanh toán.
- Khi trái phiếu đến hạn thanh toán, doanh nghiệp phải trả lại gốc và lãi theo cam kết cho người sở hữu.
- Dù hoạt động kinh doanh của công ty có thua lỗ, nghĩa vụ trả nợ và lãi vay vẫn phải được thực hiện.
- Vì trái phiếu là chứng khoán nợ, nếu công ty tuyên bố phá sản, trước hết phải trả nợ cho người nắm giữ trái phiếu.
- Người nắm giữ trái phiếu có thể thế chấp, cầm cố, chuyển nhượng hoặc thừa kế.
Sự khác biệt giữa trái phiếu và cổ phiếu
| Trái phiếu | Cổ phiếu |
|---|---|
| Người sở hữu là chủ nợ | Người sở hữu là cổ đông góp vốn |
| Không có quyền biểu quyết | Có quyền biểu quyết |
| Được hưởng lợi tức đều | Chỉ được hưởng lợi nếu công ty có lãi |
| Có thời hạn nhất định | Không có thời hạn, gắn liền với doanh nghiệp |
| Có thể chuyển đổi thành cổ phiếu | Không có quyền chuyển đổi thành trái phiếu |
| Vốn gốc được đảm bảo khi đến hạn | Vốn gốc có thể bị ảnh hưởng lên hoặc xuống |
Phân loại trái phiếu
Trái phiếu cũng được phân loại thành nhiều nhóm khác nhau. Dưới đây là 5 nhóm phân loại phổ biến:
1. Theo tổ chức phát hành
- Trái phiếu công ty: Doanh nghiệp phát hành để huy động vốn cho hoạt động kinh doanh của mình.
- Trái phiếu chính phủ: Chính phủ phát hành để huy động tiền nhàn rỗi trong dân cư phục vụ nhu cầu chi tiêu.
- Trái phiếu do các tổ chức tài chính / ngân hàng phát hành: Phát hành để huy động tiền tiết kiệm của dân cư. Ví dụ như Vietcombank, Vietinbank, Techcombank, VPBank…
2. Theo lãi suất
- Trái phiếu lãi suất cố định: Công ty cam kết lãi suất cụ thể, ví dụ 10% / năm.
- Trái phiếu có lãi suất thay đổi: Lãi suất phụ thuộc vào giá trị tham chiếu nào đó, ví dụ lãi suất bằng lãi suất tiết kiệm của ngân hàng X + 1% / năm.
- Trái phiếu có lãi suất 0: Không nhận lãi khi trái phiếu đáo hạn, nhưng mua trái phiếu với giá rẻ hơn mệnh giá.
3. Theo mức bảo lãnh
- Trái phiếu có tài sản đảm bảo: Công ty thế chấp tài sản để đảm bảo trái phiếu.
- Trái phiếu không có tài sản đảm bảo: Trái phiếu không có tài sản thế chấp.
4. Theo hình thức trái phiếu
- Trái phiếu ẩn danh: Không ghi thông tin người mua.
- Trái phiếu đã đăng ký: Ghi thông tin người mua và lưu trên sổ sách của doanh nghiệp.
5. Theo tính chất của trái phiếu
- Trái phiếu chuyển đổi: Chuyển đổi thành cổ phiếu theo thỏa thuận trước.
- Trái phiếu có thể được mua lại: Cho phép doanh nghiệp mua lại trái phiếu trước thời hạn.
- Trái phiếu có quyền mua cổ phiếu: Người sở hữu trái phiếu có quyền mua cổ phiếu của doanh nghiệp đó.
Những rủi ro có thể gặp phải khi đầu tư vào trái phiếu
1. Rủi ro lãi suất
Lãi suất ảnh hưởng đến giá trị của trái phiếu. Ví dụ, khi lãi suất mới trên thị trường cao hơn lãi suất của trái phiếu mà bạn đang nắm giữ, giá trị của trái phiếu sẽ giảm.
2. Rủi ro thanh khoản
Nếu doanh nghiệp gặp khó khăn trong hoạt động kinh doanh, nhà đầu tư sẽ lo ngại và muốn bán trái phiếu này trên thị trường. Tuy nhiên, số người mua trái phiếu có thể giảm, khiến việc bán trái phiếu trở nên khó khăn.
3. Rủi ro lạm phát
Lạm phát có thể ảnh hưởng đến giá trị của trái phiếu. Lãi suất cam kết trên trái phiếu trở nên vô nghĩa trong bối cảnh lạm phát tăng cao. Ngoài ra, còn có các rủi ro khác như rủi ro xếp hạng, rủi ro tín dụng, rủi ro tái đầu tư…
Cách hạn chế rủi ro khi đầu tư vào trái phiếu
Để hạn chế rủi ro khi đầu tư vào trái phiếu, hãy tham khảo những điều sau đây:
- Nghiên cứu sự lịch sử và kết quả kinh doanh của công ty phát hành trái phiếu.
- Tìm hiểu mục đích sử dụng vốn mà công ty huy động từ trái phiếu.
- Lựa chọn doanh nghiệp đầu ngành và xem xét đội ngũ lãnh đạo.
- Đừng chỉ quan tâm đến lãi suất, hãy xem xét cả các yếu tố khác.
- Cân nhắc rủi ro và lợi ích trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
Nhớ rằng, thông qua việc đầu tư vào trái phiếu, bạn đang hỗ trợ cho các doanh nghiệp phát triển và cũng tự mình tạo dựng một nguồn thu nhập ổn định. Tuy nhiên, cần luôn cảnh giác và xem xét kỹ lưỡng trước khi quyết định đầu tư. Nếu bạn quan tâm đến trái phiếu và muốn biết thêm thông tin chi tiết, hãy truy cập EzCash.vn.