Các bí quyết quản lý chi tiêu gia đình hiệu quả

Bạn có lo lắng về việc quản lý chi tiêu trong gia đình? Bạn không biết cách kiểm soát các khoản chi tiêu gia đình? Hãy để EzCash.vn giúp bạn với những gợi ý dễ nhất để quản lý tài chính gia đình.

1. Chi tiêu gia đình là gì?

Hình minh họa: Các gia đình cần lên kế hoạch quản lý chi tiêu cụ thể

Chi tiêu gia đình là những khoản chi phí để đáp ứng nhu cầu vật chất và tinh thần của tất cả các thành viên trong gia đình thông qua tổng thu nhập của gia đình đó. Các khoản chi tiêu trong gia đình thường bao gồm chi phí cho các hoạt động thiết yếu như ăn uống, học tập, đi lại và các hoạt động khác như giải trí, mua sắm, đầu tư…

2. Vì sao cần quản lý chi tiêu gia đình?

Hình minh họa: Quản lý chi tiêu là việc cần thiết ở mỗi gia đình

Quản lý chi tiêu trong gia đình không chỉ giúp chúng ta quản lý tốt dòng tiền mà còn mang đến những lợi ích khác nhau về mặt tinh thần. Dưới đây là những lý do để bạn lên kế hoạch chi tiêu gia đình ngay bây giờ:

• Cải thiện quan hệ trong gia đình: Tiền bạc là nguyên nhân hàng đầu của những xung đột trong gia đình, đặc biệt là vợ chồng. Do đó, nếu biết cách quản lý dòng tiền một cách minh bạch, rõ ràng, bạn sẽ cải thiện đáng kể mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình.

• Giảm bớt sự lo lắng về tiền bạc: Hóa đơn hàng tháng, học phí, tiền sinh hoạt, tiền phát sinh khi ốm đau… luôn khiến chúng ta căng thẳng. Để giảm bớt những điều này, chúng ta cần học cách quản lý tài chính gia đình.

• Tránh việc mua hàng trong vô thức: Quản lý chi tiêu gia đình tốt sẽ giúp ta tránh được thói quen mua hàng không cần thiết, mua những món đồ không bao giờ sử dụng.

• Ổn định cuộc sống: Cuộc sống sẽ ổn định hơn, đơn giản hơn khi biết cách quản lý thu chi cho các thành viên trong gia đình.

• Đề phòng những rủi ro: Những rủi ro như dịch bệnh, ốm đau, tai nạn, thất nghiệp… luôn có thể xảy đến bất ngờ. Nếu không có nguồn quỹ dự phòng từ việc lên kế hoạch tài chính trước đó thì chúng ta sẽ gặp rất nhiều khó khăn.

• Rèn luyện kỹ năng: Thông qua việc quản lý chi tiêu, chúng ta sẽ học được nhiều kỹ năng quan trọng như lên kế hoạch, đánh giá, phân bổ tài chính…

Tóm lại, việc quản lý chi tiêu gia đình mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Lợi ích lớn nhất là giúp các thành viên trong gia đình sống thoải mái hơn và gắn kết với nhau nhiều hơn.

3. Ai nên là người quản lý chi tiêu trong gia đình?

Mỗi gia đình có thể chọn người giữ tài chính riêng

Ai nên đứng ra quản lý chi tiêu trong gia đình? Câu trả lời có thể là chồng, vợ hoặc cả hai cùng hợp tác học cách quản lý tài chính gia đình. Dưới đây là 3 cách quản lý thu nhập phổ biến trong gia đình:

• Kiểu 1: Chỉ vợ hoặc chồng giữ tiền: Là cách kiểm soát chi tiêu phổ biến của người Việt Nam. Theo cách này, vợ hoặc chồng sẽ nắm giữ toàn bộ thu nhập và phụ trách chi tiêu cho cả nhà. Ưu điểm của cách quản lý này là thu nhập được tập trung, dễ dàng quản lý hơn. Nhược điểm là áp lực chi tiêu đè nặng lên một người, thiếu sự đồng cảm và chia sẻ của các thành viên còn lại. Giải pháp gợi ý là nếu chọn cách quản lý tài chính này, thu nhập cần được giao cho người có khả năng quản lý tài chính tốt hơn và người giữ tiền cũng cần rõ ràng, minh bạch và chia sẻ với các thành viên còn lại.

• Kiểu 2: Tiền của ai người nấy giữ: Là bài toán chi tiêu gia đình mà tiền các thành viên sẽ tự giữ, mỗi người chỉ đóng góp một phần vào chi tiêu chung của cả nhà như tiền ăn uống, tiền sinh hoạt… Ưu điểm của hình thức này là mỗi thành viên được tự do tuyệt đối về tài chính cá nhân, ít khi va chạm. Nhược điểm là thiếu góc nhìn tổng quát về tài chính gia đình và không thể thực hiện được những mục tiêu lớn hơn như đầu tư, mua nhà, mua xe… Giải pháp gợi ý là nếu chọn theo cách này, mỗi người cần đóng góp cho gia đình theo mức thu nhập của mỗi người thay vì chia đều. Ngoài ra, các thành viên cũng nên trao đổi, chia sẻ để hình thành mục tiêu tài chính chung cho cả nhà.

• Kiểu 3: Hai túi tiền thông nhau: Là cách quản lý chi tiêu gia đình mà các thành viên cùng hợp nhất thu nhập và cùng nhau quản lý. Thu nhập này sẽ được chia vào nhiều khoản như tiền cho nhu cầu thiết yếu, tiền tiết kiệm, tiền tiêu riêng của mỗi thành viên… Ưu điểm của hình thức này là rõ ràng, minh bạch về thu nhập. Mỗi người trong gia đình đều có tiếng nói, phấn đấu vì mục tiêu tài chính chung. Nhược điểm là dễ tạo ra sự bất đồng khi một trong số các thành viên có nhu cầu mua sắm riêng. Giải pháp gợi ý là nếu chọn cách quản lý chi tiêu này, các thành viên cần thống nhất về kế hoạch chi tiêu. Bên cạnh đó, mỗi người đều có thể theo dõi, kiểm soát và có tiếng nói về nguồn tài chính chung này.

Kết luận, việc ai trong gia đình giữ tiền không quá quan trọng. Điều quan trọng nhất là các thành viên cùng tin tưởng, chia sẻ và luôn trau dồi những kỹ năng quản lý tài chính cần có để nâng cao chất lượng cuộc sống gia đình.

4. Các khoản chi tiêu trong gia đình gồm những gì?

Hình minh họa: Các khoản chi tiêu trong gia đình cần rõ ràng, minh bạch

Để quản lý chi tiêu gia đình tốt, chúng ta cần liệt kê đầy đủ các khoản chi tiêu trong gia đình. Việc ghi rõ ràng, đầy đủ những khoản chi tiêu này sẽ giúp chúng ta có góc nhìn tổng quan để lên kế hoạch tốt nhất. Dưới đây là những khoản chi tiêu gia đình cơ bản:

4.1. Chi tiêu gia đình cố định

• Chi các nhu cầu sinh hoạt cụ thể như tiền ăn hàng ngày/tháng, mua đồ dùng vệ sinh cá nhân, gia vị, nước uống… Thông thường, tiền chi cho nhu cầu sinh hoạt sẽ chiếm tỉ trọng lớn trong bảng chi tiêu gia đình.

• Chi tiền trả dịch vụ, hóa đơn điện, nước, internet, tiền thuê nhà, phí chung cư, tiền xăng xe đi làm, tiền vé xe buýt, tiền điện thoại, tiền đăng ký 3G…

4.2. Chi tiêu gia đình không cố định

• Chi tiêu y tế: Tiền chi vào các đợt thăm khám, mua thuốc… khi có thành viên ốm đau, bệnh tật.

• Chi tiêu giáo dục: Tiền chi cho các thành viên đi học hoặc tham gia hoạt động nâng cao kỹ năng khác.

• Chi tiêu giải trí và vui chơi: Tiền chi cho các hoạt động giải trí, vui chơi như xem phim, đi ăn nhà hàng, đi du lịch…

• Đầu tư và tiết kiệm: Tiền trích ra hàng tháng để tiết kiệm hoặc đầu tư sinh lời.

• Chi tiêu khác: Tiền dự phòng để chi hoặc bù vào các khoản chi tiêu ở trên khi thâm hụt, các khoản chi hiếu hỷ như đám cưới, đầy tháng, sinh nhật, thăm bệnh, từ thiện…

Lưu ý, các khoản chi tiêu trong gia đình có thể thay đổi theo từng vùng miền, tập tục hoặc sở thích của gia đình. Bạn có thể tham khảo và liệt kê thêm những khoản chi tiêu khác vào danh sách khi lên kế hoạch.

5. Giữ vững 5 Nguyên tắc quản lý chi tiêu trong gia đình

Hình minh họa: Cần đề ra nguyên tắc quản lý chi tiêu cho các thành viên trong gia đình

Sau khi liệt kê chi tiết chi tiêu hàng tháng của gia đình, bạn có thể lên kế hoạch cụ thể theo 5 nguyên tắc quản lý chi tiêu gia đình như sau:

5.1. Thiết lập mục tiêu tài chính cho gia đình

Trong kế hoạch chi tiêu gia đình, nguyên tắc đầu tiên cần thực hiện là thiết lập mục tiêu tài chính. Cụ thể, chúng ta cần xác định mục tiêu tài chính ngắn hạn và dài hạn cho gia đình mình để sắp xếp các khoản chi tiêu phù hợp và đạt mục tiêu này.

Ví dụ, bạn có mục tiêu ngắn hạn là mua xe mới trong vòng 6 tháng – 1 năm. Bạn cần ghi rõ mục tiêu này, kèm theo số tiền mua xe tương ứng. Sau đó, tính toán lại tổng thu nhập, số tiền chi tiêu và số tiền tiết kiệm để mua xe.

Hoặc với mục tiêu dài hạn là sau 10 năm mua nhà, bạn cũng cần thực hiện tương tự như trên.

5.2. Phân bổ tài chính cho các chi tiêu hợp lý

Có rất nhiều cách để phân bổ tài chính gia đình một cách hợp lý. Dưới đây là những cách giúp bạn phân bổ tài chính dễ thực hiện nhất:

• Phương pháp 50/20/30: Chia thu nhập gia đình thành 3 phần: 50% cho chi tiêu thiết yếu như ăn uống, nhà cửa, điện nước…; 30% cho chi tiêu linh hoạt như mua sắm, giải trí…; 20% cho việc tích lũy, trả nợ và đầu tư.

• Quy tắc 6 chiếc lọ: Chia tiền thành 6 phần: nhu cầu thiết yếu (55%), tiết kiệm dài hạn (10%), tự do tài chính (10%), giáo dục (10%), hưởng thụ (10%), từ thiện (5%).

• Sử dụng App quản lý chi tiêu: Sử dụng các ứng dụng quản lý chi tiêu trên smartphone để dễ dàng phân bổ và quản lý nguồn tài chính gia đình.

5.3. Tiết kiệm ngay khi có thu nhập, luôn có quỹ dự phòng

Tiết kiệm ngay khi có thu nhập là lời khuyên tốt nhất để học cách chi tiêu tiết kiệm trong gia đình. Điều này có nghĩa là, khi có thu nhập, hãy nghĩ ngay đến việc tiết kiệm.

Con số gợi ý là dành 10% thu nhập để tiết kiệm. Con số này có thể tăng lên 15%, 20% hoặc nhiều hơn nếu thu nhập bạn tốt hơn và đã đảm bảo các chi phí sống thiết yếu khác.

5.4. Đặt giới hạn mức chi tiêu

Đặt giới hạn mức chi tiêu là cách giúp bạn quản lý chi tiêu gia đình hiệu quả. Trước khi mua bất kỳ món đồ nào, hãy dành ít phút suy nghĩ xem liệu món đồ này có thực sự cần thiết hay không. Nếu chưa cần thiết, hãy bỏ qua.

• Đối với chi tiêu chung của gia đình: Đặt ra giới hạn cụ thể cho các khoản chi tiền như tiền điện không quá 500.000 đồng/tháng, tiền xăng xe không quá 300.000 đồng/tháng…

• Đối với các thành viên trong gia đình: Mỗi thành viên cần có giới hạn chi tiêu riêng cho các nhu cầu cá nhân. Ví dụ, giới hạn tiền cà phê cho chồng là 500.000 đồng/tháng, tiền mua sách đọc cho con gái không quá 300.000 đồng/tháng.

5.5. Đánh giá tình hình tài chính gia đình

Đánh giá tình hình tài chính gia đình là bước cần thiết để biết thực tế các thành viên có tuân thủ hay không, cần điều chỉnh khoản chi nào.

Ví dụ, sau mỗi tháng, gia đình họp lại, xem lại tất cả các nguồn thu, chi trong tháng của thành viên. Sau khi tính toán kỹ lưỡng, thấy khoản chi nào vượt quá, cần cắt giảm trong tháng sau, hoặc khoản chi nào cần bổ sung.

Lưu ý là các khoản chi cũng nên linh hoạt, không nên quá cứng nhắc vì mục tiêu chung là hình thành thói quen chi tiêu lành mạnh, gắn kết gia đình.

6. Kinh nghiệm quản lý tài chính cho gia đình bạn

Để giữ vững hạnh phúc gia đình, việc quản lý chi tiêu là rất quan trọng. Dưới đây là một số kinh nghiệm quản lý tài chính gia đình mà EzCash.vn muốn chia sẻ với bạn:

• Gạt bỏ suy nghĩ sai lầm: “Tôi sẽ học cách quản lý khi có nhiều tiền” là một sai lầm phổ biến mà bạn cần khắc phục. Hãy bắt đầu học cách quản lý chi tiêu ngay từ bây giờ.

• Sống thấp hơn một chút so với điều kiện của bạn: Hãy căn cứ vào thu nhập thực tế để chi tiêu hợp lý. Đừng bao giờ mua món đồ vượt quá 10% thu nhập hàng tháng.

• Đầu tư mua bảo hiểm một cách thông minh: Mua bảo hiểm là một hình thức quản lý tiền bạc hiệu quả. Bảo hiểm sẽ giúp bạn tích lũy một số tiền dành cho kế hoạch tương lai như mua xe, mua nhà, du học…

• Từ bỏ thói quen mua sắm không cần thiết: Trước khi mua bất kỳ món đồ nào, hãy dành ít phút suy nghĩ xem liệu món đồ đó có thực sự cần thiết hay không. Nếu không, hãy bỏ qua.

• Sử dụng phần mềm quản lý chi tiêu: Sử dụng các ứng dụng quản lý chi tiêu trên điện thoại để dễ dàng phân bổ và quản lý tài chính gia đình.

• Theo dõi báo cáo tín dụng hàng tháng: Xem báo cáo tín dụng để biết số tiền bạn kiếm được và tiêu đi như thế nào để điều chỉnh cho thích hợp.

Ngoài ra, bạn cũng cần tránh những sai lầm phổ biến trong quản lý tiền bạc gia đình như không chuẩn bị kế hoạch trước, trao quyền quản lý tiền bạc cho một người, áp đặt thói quen chi tiêu, không theo dõi và quản lý chi tiêu, không thống nhất với nhau về thói quen và chi tiêu, không phân chia trách nhiệm tài chính, không có quỹ dự phòng.

Chỉ cần áp dụng những bí quyết quản lý chi tiêu gia đình này, bạn có thể kiểm soát tốt tài chính gia đình và gắn bó hơn với những người thân yêu của mình.

Tổng hợp bởi EzCash.vn