Bạn yêu thích chứng khoán và quan tâm đến lĩnh vực tài chính? Bạn đã nghe qua thuật ngữ “YOY” hoặc “Year Over Year” khi đọc các báo cáo tài chính? Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá YOY là gì? Ý nghĩa và cách tính chỉ số so sánh YOY.
Định nghĩa của YOY (Year On Year) là gì?
YOY là chỉ số so sánh kết quả tài chính trong cùng khoảng thời gian, được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực tài chính và chứng khoán. Trong tiếng Anh, YOY có nghĩa là “mỗi năm một lần”.
Với chỉ số YOY, chúng ta có thể nhìn thấy sự tăng trưởng hoặc suy giảm của một công ty, tổ chức hoặc toàn bộ nền kinh tế của một quốc gia trong một thời điểm nhất định.
Ví dụ: Dựa trên báo cáo tài chính của công ty A, kết quả kinh doanh quý 2 năm 2019 so với cùng kỳ quý 2 năm 2018 của công ty có sự tăng trưởng mạnh. Điều này cho thấy chỉ số YOY trong Quý 2 năm 2019 cao hơn so với Quý 2 năm 2018.
Chỉ số YOY có ý nghĩa gì trong lĩnh vực Tài chính Chứng khoán?
Chỉ số YOY là một yếu tố cực kỳ quan trọng trong bất kỳ báo cáo tài chính nào, cho dù đó là của một công ty hay một tổ chức kinh tế. Dựa trên chỉ số YOY, chúng ta có thể rút ra một số kết luận như sau:
- YOY cho thấy tình hình kinh doanh hiện tại có xu hướng tăng hoặc giảm.
- YOY giúp so sánh kết quả kinh doanh giữa hai khoảng thời gian: giữa 2 quý cùng kỳ, giữa 2 năm hoặc giữa các tháng.
- YOY giúp đánh giá tình hình tài chính hiện tại của công ty và xác định hiệu quả hoạt động đầu tư của công ty.
Chỉ số YOY là một hệ số phổ biến được sử dụng để đánh giá hiệu quả hoạt động đầu tư kinh doanh theo quý, năm hoặc hàng tháng.
Tại sao YOY cần được tính toán?
Khi nói đến các yếu tố thể hiện hoạt động của một tổ chức kinh tế, chúng ta thường nhắc đến 3 yếu tố: Doanh thu, lợi nhuận và các chỉ tiêu tài chính. Ba yếu tố này thay đổi theo mùa và thị trường, và phân tích dựa trên chúng giúp dự đoán hướng đi trong tương lai và giảm thiểu ảnh hưởng của yếu tố thời vụ đến kết quả kinh doanh.
Ví dụ, một mặt hàng như áo ấm chỉ bán chạy vào mùa đông và không bán được vào mùa hè. Tương tự, các mặt hàng phục vụ Tết chỉ có sức bán tốt vào cuối năm.
Do đó, khi so sánh chỉ số YOY cho mặt hàng áo ấm, chúng ta cần so sánh giữa hai thời điểm trong cùng mùa đông của hai năm, chứ không phải so sánh giữa mùa đông và mùa hè.
Ưu điểm và nhược điểm của việc so sánh YOY là gì?
Tất cả mọi thứ đều có ưu và nhược điểm, và việc so sánh chỉ số YOY cũng không ngoại lệ.
Ưu điểm:
- So sánh chỉ số YOY giúp loại bỏ yếu tố thời vụ và đảm bảo tính khách quan nhất.
- Chỉ số YOY giúp rút ngắn quá trình phân tích và đưa ra kết quả cuối cùng. Thay vì so sánh tốc độ tăng trưởng khách hàng mới tháng 4 năm 2019 tăng 500 người so với tháng 3 năm 2019, chúng ta có thể so sánh từ tháng 4 năm 2018 đến tháng 4 năm 2019, tốc độ tăng trưởng khách hàng mới tăng thêm 6000 người chẳng hạn.
- Cách tính chỉ số YOY đơn giản, không cần sử dụng máy tính.
Tuy nhiên, cũng có một số nhược điểm của YOY:
- Nếu so sánh chỉ số YOY theo năm, ta bỏ qua quá trình biến động trong năm. Điều này có thể không có yếu tố rủi ro nào trong quá trình này.
- Nếu một công ty có kết quả tăng trưởng âm, bất kỳ so sánh YOY nào đều không có ý nghĩa.
- Chỉ số YOY cung cấp thông tin khá hạn chế và có thể mang nhiều ý nghĩa khi xu hướng chỉ trong một khoảng thời gian tính toán.
Cách tính chỉ số YOY mới nhất
Như đã đề cập ở trên, tính chỉ số YOY khá đơn giản, bạn thậm chí không cần máy tính.
- Bước 1: Trừ doanh thu của năm nay cho doanh thu của năm trước tại cùng một thời điểm để xem sự khác biệt.
- Bước 2: Tính tỷ lệ tăng trưởng của năm nay bằng cách chia chênh lệch lợi nhuận cho doanh thu của năm trước.
- Bước 3: Chuyển kết quả ở bước hai thành phần trăm để có chỉ số YOY.
Ví dụ: Vào tháng 2 năm 2019, doanh thu của công ty A là 200 tỷ. Cùng kỳ tháng 2 năm 2018, doanh thu là 150 tỷ. Chênh lệch doanh thu là 50 tỷ.
Chúng ta có công thức để tính chỉ số YOY trong trường hợp này: 50/150 = 0,33 và lấy 0,33 x 100% = 33%.
Kết luận
Qua bài viết này, chúng ta đã tìm hiểu về YOY là gì, cũng như các yếu tố xung quanh nó như cách tính, đặc điểm và ý nghĩa. Hy vọng bài viết này đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích. Hãy tiếp tục tìm hiểu về tài chính cùng EzCash.vn.
Kim Ngọc