Người Việt Nam thường ngại nói về tiền và coi đó là một vấn đề tế nhị trong cuộc sống. Tuy nhiên, nếu hiểu đúng cách, tiền có thể giúp ích cho chúng ta rất nhiều trong việc quản lý tài chính cá nhân. Vậy, bạn đã tư duy thế nào về tiền? Làm sao để biết đó là tư duy đúng đắn hay sai lầm?
Trong bài phỏng vấn lần này, chúng ta sẽ được gặp gỡ và trò chuyện với chuyên gia Trading Kỹ thuật Chứng khoán Nguyễn Tuấn Anh – Nguyên Giám đốc Khối Dịch vụ đầu tư và Quản lý tài sản, Giám đốc Dacademy tại VNDIRECT – với 16 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính. Anh sẽ chia sẻ những thông tin thú vị và hữu ích về chủ đề “Tư duy về tiền – Thứ quyết định cảm xúc và hành động của chúng ta với tiền.”
Thế nào là tư duy về tiền?
Theo anh Tuấn Anh, giáo dục về tiền bạc rất ít khi được nhắc đến trong gia đình ở Việt Nam. Ngay từ bé, khi nói về tiền, ba mẹ thường thanh thản rằng đó không phải là việc của con. Điều này đã tạo cho các bạn trẻ Việt Nam nhận thức về tiền khá muộn. Vậy tư duy về tiền là gì?
Theo anh, tư duy về tiền không chỉ đơn thuần là việc biết phải lao động để có tiền. Một cách đổi mới trong tư duy về tiền là nhìn nhận rằng nếu chúng ta kiếm được 10 triệu, nhưng chi tiêu hết 12 triệu và phải vay mượn 2 triệu, thì chúng ta đang nợ xã hội hoặc nợ sức lao động của người khác. Tư duy về tiền của anh Tuấn Anh là nếu chúng ta không tiết kiệm được, thì chúng ta đang nợ sức lao động của người khác. Anh luôn mong muốn phần mình cống hiến cho xã hội phải nhiều hơn phần mình nhận được từ xã hội.
Chúng ta thường mắc phải những sai lầm nào khi tư duy về tiền?
Theo anh, việc tiêu tiền sẽ sinh ra cho con người một loại cảm giác hưng phấn. Ban đầu khi còn là sinh viên, chúng ta có thể tiêu xài ít mà vẫn cảm thấy bình thường. Thế nhưng, đến khi có thu nhập ổn định và mức chi tiêu tăng, nhiều người vẫn cảm thấy đó là chuyện bình thường. Điều này tạo ra tình trạng rất khó giảm mức sống.
Theo anh, trong việc chi tiêu, chúng ta cần biết đâu là cái tối thiểu. Tăng mức sống thì dễ nhưng giảm mức sống thì khó. Đối với anh, tối thiểu của chúng ta đều như nhau, chúng ta đều cần ăn cơm để sống. Khi chúng ta có thu nhập cao hơn, chúng ta được quyền hưởng thụ cuộc sống và chi tiêu nhiều hơn. Nhưng chúng ta cần ý thức rằng đây chỉ là sự tự hào cần có trong ngắn hạn mà thôi. Không phải lúc nào chúng ta cũng được như thế!
Tầm quan trọng của việc tư duy đúng đắn về tiền trên hành trình quản lý tài chính cá nhân?
Theo anh, nếu tư duy đúng, việc kiếm tiền của chúng ta sẽ nằm trong một chuỗi mắt xích. Giả định, bạn có một cái tai nghe Airpods, nếu bạn không muốn sử dụng nữa, bạn có thể bán lại nó vẫn được. Như vậy, bạn chỉ đang cầm giá trị gia tăng của vật phẩm này trong một thời gian nhất định.
Chúng ta nên nhìn nhận rằng chúng ta đang nằm trong một dòng chảy lớn và mình chỉ là một mắt xích nhỏ. Khi hiểu điều này, chúng ta sẽ trân trọng hơn nguồn thu của mình và những người đã hỗ trợ chúng ta. Chúng có thể là đối tác, khách hàng, hoặc người đọc bài viết này.
Những yếu tố nào ảnh hưởng đến tư duy của chúng ta về tiền bạc?
Có thể nói, gia đình là môi trường đầu tiên ảnh hưởng đến tư duy tiền bạc của chúng ta. Ba mẹ có ảnh hưởng đến tư duy của chúng ta về tiền bạc vẫn tốt hơn là không. Bởi ít nhất chúng ta vẫn được giáo dục theo một cách nào đó.
Đáng sợ nhất là không động chạm gì đến vấn đề đó, gần như không biết gì về tiền. Có nhiều gia đình không nói chuyện tiền bạc với con cái, để chúng hỏi những câu ngu ngơ như: Tiền ở đâu ra? Tiền đóng tiền học hay tiền mua quần áo ở đâu ra? Đó là cái đáng tiếc đầu tiên.
Đáng sợ thứ hai là tư duy sai về tiền bạc. Ví dụ, ba mẹ thường nói với con: “Nếu con không học, không có tiền thì sau này chỉ có thể đi ăn mày.” Anh nghĩ câu nói đó hơi bi quan và tiêu cực quá. Thế cái gì là cái ở giữa? Anh xin nhắc lại đó là sức lao động nếu làm đúng sẽ đổi ra tiền. Anh tin rằng nếu mình cứ làm đúng, làm thực tâm và kiên trì thì sẽ mình sẽ kiếm được tiền.
Môi trường công việc cũng ảnh hưởng quan trọng đến tư duy tiền bạc của chúng ta. Chúng ta có đến 8 tiếng đồng hồ liên quan đến công việc. Lựa chọn công việc cũng ảnh hưởng đến thói quen và hành vi tài chính của mình. Theo anh, một môi trường công ty có màu sắc anh yêu quý và có thể cung cấp giá trị cho xã hội sẽ là lựa chọn tốt.
Mỗi cá nhân có thể kiểm soát suy nghĩ của mình về tiền bạc hay không?
Theo anh, chúng ta có thể tự kiểm soát. Chúng ta phải tự tin rằng mình có thể làm được và đưa ra những lựa chọn thích hợp. Mình không thể thay đổi hoàn cảnh hiện tại, nhưng mình có thể thay đổi cách phản ứng của mình đối với hoàn cảnh đó.
Đầu tiên, chúng ta cần hiểu mong muốn thực sự của mình. Một cuộc trò chuyện với chính bản thân mình là cách tốt nhất để hiểu mình muốn gì và nhìn nhận bản thân mình ở thời điểm hiện tại.
Thay đổi tư duy về “nợ” cũng là một yếu tố quan trọng. Chúng ta cần xác định xem nợ có xứng đáng hay không, và xem xét xem nó đang nằm trong hay ngoài sức lao động của mình. Nợ có thể là một công cụ tài chính hữu ích nếu được sử dụng đúng cách.
Cuối cùng, chúng ta không nên so sánh bản thân với người khác và nên tập trung vào việc trân trọng những gì mình đã có. Mỗi người có những giá trị và đóng góp riêng, không phải lúc nào cũng phải theo đuổi những mong muốn của người khác.
Ai nên là người quản lý chi tiêu trong gia đình?
Theo anh Tuấn Anh, quản lý chi tiêu trong gia đình không phải là nhiệm vụ của một người duy nhất. Mỗi người trong gia đình nên tham gia đóng góp ý kiến và thống nhất với nhau. Quan trọng nhất là mọi người cùng thực hiện kế hoạch và tôn trọng quyết định của nhau.
Để rèn luyện tư duy đúng đắn về tiền, anh Tuấn Anh đề xuất một số thói quen quan trọng. Đầu tiên, hãy toàn tâm toàn ý với công việc hiện tại và hãy hòa đồng với mọi người xung quanh để trao đổi và học hỏi. Thứ hai, hãy thẳng thắn trao đổi và chia sẻ với gia đình và những người thân về quan điểm và mong muốn của mình về tiền bạc.
Nhớ rằng, tư duy về tiền không chỉ phụ thuộc vào môi trường xung quanh mà còn phụ thuộc vào chính chúng ta. Chúng ta có khả năng kiểm soát suy nghĩ và thay đổi tư duy của mình để phù hợp với mục tiêu và giá trị cá nhân.
Qua bài phỏng vấn này, chúng ta đã có cái nhìn mới và sâu sắc hơn về tư duy về tiền bạc. Hãy áp dụng những kiến thức và thực hiện những thói quen tích cực để quản lý tài chính cá nhân hiệu quả hơn.
Đọc thêm tại EzCash.vn
