Việc vay mượn nợ cá nhân đôi khi gặp phải tình huống khiến người cho vay không biết kiện ai để đòi nếu người vay đột ngột qua đời trước khi khoản vay được trả. Tuy nhiên, các chủ nợ vẫn có quyền khởi kiện và tìm ra giải pháp cho vấn đề này.
Khi người vay đột ngột qua đời
Trong trường hợp người vay chết để lại tài sản, những người thừa kế sẽ có trách nhiệm thực hiện việc trả nợ. Do đó, người cho vay có thể kiện những người thừa kế để đòi nợ. Tuy nhiên, việc này cần tuân thủ các quy định pháp luật liên quan.
Để minh hoạ, hãy xem những trường hợp sau đây. Ông H. đã đột ngột qua đời sau khi vay mượn 50 triệu đồng của bà E. Khi bà E. đến yêu cầu trả nợ, vợ con ông H. cho biết việc trả nợ chỉ liên quan đến ông H. và bà E. không có trách nhiệm phải trả. Ông U., sau khi vay mượn 20 triệu đồng của ông Y., cũng qua đời trước khi trả nợ. Gia đình ông U. từ chối trả nợ và gây ra nhiều phiền toái cho ông Y.
Luật sư Cao Sơn Hà, từ Đoàn Luật sư tỉnh, cho biết: “Trong giao dịch vay mượn nợ, thời điểm tính lãi suất vay sẽ chấm dứt khi người vay chết. Lãi suất sẽ được tính lại cho khoản vay khi có quyết định của tòa án buộc người thừa kế thực hiện nghĩa vụ trả nợ từ tài sản của người đã qua đời.”
Cách thức đòi tiền
Việc đòi tiền từ người vay khi họ đã qua đời có thể gặp khó khăn, nhưng vẫn có căn cứ pháp lý để đòi. Trong trường hợp người thân của người đã qua đời đồng ý trả tiền nợ, việc giải quyết không gây khó khăn. Tuy nhiên, nếu người thân không đồng ý, người cho vay cần xác định xem người vay đã để lại di sản có giá trị hay không.
Nếu di sản có giá trị rất nhỏ, không đủ để thanh toán các khoản ưu tiên khác theo quy định, thì không nên khởi kiện vì có thể gây rắc rối và tốn kém. Tuy nhiên, nếu di sản có giá trị như ô tô, đất đai, nhà cửa hoặc tiền tiết kiệm, người cho vay có thể khởi kiện người quản lý di sản hoặc người thừa kế di sản để đòi nợ.
Luật gia Nguyễn Thanh Sơn, Phó chủ tịch Hội Luật gia tỉnh, hướng dẫn: “Người cho vay có quyền khởi kiện những người thừa kế theo di chúc của người chết có di sản để lại. Trường hợp không có di chúc hoặc di chúc không hợp pháp, người cho vay có thể khởi kiện tất cả những người thừa kế cùng hàng hoặc kiện người đang quản lý di sản khi tài sản này chưa được chia.”
Để khởi kiện thành công, người cho vay cần chuẩn bị tài liệu, chứng cứ để chứng minh việc vay mượn nợ, xác định rõ đó là tài sản của người đã qua đời và đưa ra yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản của người đã qua đời. Thời hạn yêu cầu này sẽ tuân thủ quy định trong Điều 623 Bộ luật Dân sự năm 2015, là 3 năm kể từ thời điểm người có tài sản qua đời.
Tổng kết
Việc đòi nợ trong trường hợp người vay đã qua đời đòi hỏi sự hiểu biết về pháp luật và quyền lợi của các bên liên quan. Người cho vay cần nắm rõ quy định về di sản và người thừa kế trong quá trình khởi kiện. Nếu có di sản và người thừa kế, có thể yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản của người đã qua đời. Ngược lại, nếu di sản không đủ để thanh toán nợ và không có người thừa kế, người cho vay có thể mất số tiền đã cho vay.
Để biết thêm thông tin về dịch vụ tài chính, hãy truy cập EzCash.vn.