Kinh doanh đa cấp là một lĩnh vực tiếp thị và bán hàng sản phẩm/dịch vụ. Phương pháp này đã gây tranh cãi với nhiều ý kiến đa chiều. Vậy đa cấp là gì, và tại sao nó lại hấp dẫn như vậy?

1. Đa cấp là gì?

1.1. Đa cấp là gì?

Đa cấp là một kênh phân phối hàng hóa thông qua một hệ thống có nhiều người tham gia, được chia thành nhiều cấp và nhánh khác nhau.

1.2. Kinh doanh đa cấp là gì?

Kinh doanh đa cấp là hoạt động kinh doanh được pháp luật cho phép. Mô hình này sử dụng mạng lưới người tham gia với nhiều cấp độ và nhánh. Thông qua cơ chế này, người tham gia sẽ nhận được hoa hồng, tiền thưởng và các lợi ích kinh tế khác từ kết quả kinh doanh của chính mình và của những người khác trong mạng lưới (theo khoản 1 Điều 2 Nghị định 40/2018/NĐ-CP).

2. Đặc điểm của kinh doanh đa cấp

Từ những thông tin trên, chúng ta có thể nhận thấy rằng kinh doanh đa cấp là hình thức bán lẻ hàng hóa. Thông thường, một công ty kinh doanh đa cấp sẽ đảm nhận từ giai đoạn sản xuất, cung ứng sản phẩm cho đến bán lẻ và phân phối những sản phẩm do công ty khác sản xuất.

Thường thì các công ty đa cấp sẽ xây dựng hệ thống mạng lưới tiếp thị để bán lẻ sản phẩm.

Các nhà phân phối, bán lẻ sẽ nhận hoa hồng/thu nhập từ việc bán hàng của mình và từ việc bán hàng của những người khác trong mạng lưới, nhưng ở cấp dưới hoặc nhánh nhỏ hơn và được họ bảo trợ.

Người tham gia mạng lưới sẽ tiếp thị, bán sản phẩm qua các cấp độ, các nhánh khác nhau.

Kinh doanh đa cấp thường không có hệ thống cửa hàng, đại lý. Hàng hóa sẽ được bán cho nhà phân phối thông qua hình thức bán buôn hoặc giới thiệu trực tiếp cho khách hàng có nhu cầu.

Theo Điều 4 Nghị định 40/2018/NĐ-CP, hoạt động kinh doanh đa cấp chỉ được áp dụng cho hàng hóa. Mọi hoạt động kinh doanh đa cấp với đối tượng không phải là hàng hóa đều bị cấm, trừ khi có quy định khác từ pháp luật.

Các loại hàng hóa sau đây không được kinh doanh theo hình thức đa cấp: thuốc; trang thiết bị y tế; các loại thuốc thú y (bao gồm cả thuốc thú y thủy sản); thuốc bảo vệ thực vật; hóa chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn hạn chế sử dụng và cấm sử dụng trong lĩnh vực gia dụng và y tế và các loại hóa chất nguy hiểm; Sản phẩm nội dung thông tin số.

3. Điều kiện đăng ký kinh doanh đa cấp

Các tổ chức muốn đăng ký hoạt động kinh doanh đa cấp phải tuân thủ các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 7 Nghị định 40/2018/NĐ-CP:

  • Là doanh nghiệp được thành lập tại Việt Nam theo quy định của pháp luật và chưa từng bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động kinh doanh đa cấp.
  • Có vốn điều lệ từ 10 tỷ đồng trở lên.
  • Là thành viên hợp danh đối với công ty hợp danh, chủ sở hữu đối với doanh nghiệp tư nhân hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn có từ hai thành viên trở lên, cổ đông sáng lập đối với công ty cổ phần, người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp không bao gồm tổ chức hoặc cá nhân từng giữ một trong các chức vụ nêu trên tại doanh nghiệp bán hàng đa cấp đã bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp theo quy định.
  • Ký quỹ tại một ngân hàng thương mại hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam theo quy định tại khoản 2 Điều 50 Nghị định 40/2018. Cụ thể: “Doanh nghiệp bán hàng đa cấp có trách nhiệm mở tài khoản ký quỹ và ký quỹ một khoản tiền tương đương 5% vốn điều lệ nhưng không thấp hơn 10 tỷ đồng tại một ngân hàng thương mại hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam.”
  • Có mẫu hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp, quy tắc hoạt động, kế hoạch trả thưởng, chương trình đào tạo cơ bản rõ ràng, minh bạch và phù hợp với quy định.
  • Có hệ thống công nghệ thông tin quản lý mạng lưới người tham gia bán hàng đa cấp, trang thông tin điện tử để cung cấp thông tin về doanh nghiệp và hoạt động bán hàng đa cấp.
  • Có hệ thống thông tin liên lạc để tiếp nhận, giải quyết thắc mắc, khiếu nại của người tham gia bán hàng đa cấp.

4. Kinh doanh đa cấp bất chính là gì?

Kinh doanh đa cấp được pháp luật cho phép, nhưng phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định. Nếu vi phạm những điều cấm, tổ chức đó sẽ bị coi là kinh doanh đa cấp bất chính. Cụ thể, những hành vi cấm doanh nghiệp bán hàng đa cấp thực hiện được quy định tại Điều 5 Nghị định 40/2018/NĐ-CP bao gồm:

  • Yêu cầu người khác phải đặt cọc hoặc nộp một khoản tiền nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp.
  • Yêu cầu người khác phải mua một số lượng hàng hóa nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp.
  • Cho người tham gia bán hàng đa cấp nhận tiền hoặc lợi ích kinh tế khác từ việc giới thiệu người khác tham gia vào hoạt động bán hàng đa cấp mà không phải từ việc mua, bán hàng hóa của người được giới thiệu đó.
  • Từ chối chi trả không có lý do chính đáng các khoản hoa hồng, tiền thưởng hay lợi ích kinh tế khác mà người tham gia bán hàng đa cấp có quyền hưởng.
  • Cung cấp thông tin gian dối về lợi ích của việc tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp.
  • Cung cấp thông tin gian dối, gây nhầm lẫn về tính năng, công dụng của hàng hóa hoặc hoạt động của doanh nghiệp thông qua báo cáo viên, đào tạo viên tại hội nghị, hội thảo, đào tạo hoặc thông qua tài liệu của doanh nghiệp.
  • Duy trì nhiều hơn một hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp, vị trí kinh doanh đa cấp, mã số kinh doanh đa cấp hoặc các hình thức khác tương đương đối với cùng một người tham gia bán hàng đa cấp.
  • Thực hiện khuyến mại sử dụng mạng lưới gồm nhiều cấp, nhiều nhánh mà trong đó người tham gia chương trình khuyến mại có nhiều hơn một vị trí, mã số hoặc các hình thức tương đương khác.
  • Tổ chức các hoạt động trung gian thương mại theo quy định của pháp luật thương mại nhằm phục vụ cho việc duy trì, mở rộng và phát triển mạng lưới bán hàng đa cấp.
  • Tiếp nhận hoặc chấp nhận đơn hoặc bất kỳ hình thức văn bản nào khác của người tham gia bán hàng đa cấp, trong đó, người tham gia bán hàng đa cấp tuyên bố từ bỏ một phần hoặc toàn bộ các quyền của mình hoặc cho phép doanh nghiệp không phải thực hiện nghĩa vụ đối với người tham gia bán hàng đa cấp theo quy định…

Theo khoản 9 Điều 73 Nghị định 98/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp bán hàng đa cấp có một trong các hành vi trên sẽ bị phạt tiền từ 80 – 100 triệu đồng.

Nếu bạn còn thắc mắc, hãy liên hệ với chúng tôi tại EzCash.vn hoặc gọi 19006199 để được hỗ trợ.

By Thai Anh

Hỗ trợ bạn đọc có thêm nhiều kiến thức vay vốn. Giúp mọi người có thể giải quyết các vấn đề tài chính trong cuộc sống thường ngày.