Tờ Business Times của Singapore đã đăng bài bình luận của giáo sư phụ tá Emir Hrnjic từ Đại học Quốc gia Singapore về những ảnh hưởng của đồng tiền kỹ thuật số đối với chính sách tiền tệ các nước. Bài viết đã chỉ ra sự thay đổi đáng kể do ứng dụng blockchain trong chuỗi khối và những hoạt động thử nghiệm đồng nhân dân tệ kỹ thuật số của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc.
Việc thử nghiệm đồng nhân dân tệ kỹ thuật số tại Trung Quốc
Trong tháng 4/2020, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã bắt đầu thử nghiệm sử dụng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số trên nền tảng blockchain. Điều này đã đặt Trung Quốc trở thành một trong những quốc gia lớn đầu tiên thử nghiệm đồng tiền kỹ thuật số ngân hàng trung ương mới (CBDC). Thử nghiệm sẽ được áp dụng tại các thành phố Thâm Quyến, Tô Châu, Thành Đô và khu vực mới Xiong’an. Đồng nhân dân tệ kỹ thuật số sẽ trở thành một phần không thể thiếu của hệ thống tiền tệ nước này.
Tham vọng của Trung Quốc trong tiền tệ kỹ thuật số
Tham vọng của Trung Quốc trở thành người lãnh đạo trong lĩnh vực tiền tệ kỹ thuật số đã được thể hiện qua việc Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi việc phát triển công nghệ blockchain. Sự triển khai và thử nghiệm đồng nhân dân tệ kỹ thuật số là một ví dụ điển hình cho điều này. Báo Nhật báo nhà nước Trung Quốc cũng tuyên bố rằng đồng tiền kỹ thuật số của Trung Quốc cung cấp sự thay thế chức năng cho hệ thống thanh toán bằng đồng USD.
Tuy nhiên, Trung Quốc không phải là quốc gia duy nhất thử nghiệm sử dụng blockchain và đồng tiền kỹ thuật số. Mỹ đã tiến hành thử nghiệm một đồng USD kỹ thuật số trong dự luật kích thích kinh tế. Ngân hàng trung ương châu Âu cũng đã nghiên cứu và phân tích những lợi ích của đồng tiền kỹ thuật số.
CBDC: Công cụ mới trong điều chỉnh chính sách tiền tệ
CBDC có thể hỗ trợ công việc điều chỉnh chính sách tiền tệ và cung cấp dữ liệu nhu cầu thời gian thực. Hệ thống này cũng có thể trở thành trách nhiệm trực tiếp của ngân hàng trung ương, trong khi hệ thống thanh toán liên ngân hàng dựa trên blockchain có thể hoạt động nhanh hơn và minh bạch hơn.
Thông qua việc thay đổi lãi suất ngắn hạn, các ngân hàng trung ương đã tác động đến chính sách tiền tệ. Việc giảm lãi suất dài hạn bằng cách mua trái phiếu chính phủ cũng là một phương pháp thay đổi chính sách. CBDC có thể hỗ trợ việc tăng nguồn cung tiền bằng cách cho phép công dân truy cập trực tiếp vào đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương và cung cấp dữ liệu nhu cầu tiền tệ theo thời gian thực.
Một nghiên cứu gần đây của Ngân hàng trung ương Anh cho thấy một đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương có thể “củng cố, tăng cường sự truyền tải những thay đổi chính sách tiền tệ tới nền kinh tế thực”. Điều này cho thấy sự tiềm năng của tiền điện tử trong việc cải thiện chính sách tiền tệ.
Mặt trái của tiền điện tử tư nhân
Sự phát triển của đồng tiền tư nhân như Libra của Facebook đã đặt ra nhiều vấn đề. Mặc dù Hiệp hội Libra tuyên bố không cạnh tranh với đồng tiền quốc gia, nhưng sự tham gia của đồng tiền tư nhân này vẫn có thể ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ mà không kể đến ý định ban đầu.
Libra sẽ được hỗ trợ bởi một rổ tiền tệ gồm USD, Euro, Yen Nhật Bản, Bảng Anh và đô la Singapore, và do đó tuân thủ các chính sách tiền tệ của 5 ngân hàng trung ương. Sự lo ngại của các nhà quản lý được thể hiện qua việc tái thiết kế Libra và việc mô tả các đồng tiền stablecoin riêng biệt. Tuy nhiên, Libra vẫn có thể thay thế một số đồng tiền quốc gia, đặc biệt là ở các quốc gia có tỷ lệ lạm phát cao và hệ thống ngân hàng không ổn định.
Báo cáo của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) cho thấy các đồng tiền điện tử tư nhân được hỗ trợ bởi các tập đoàn công nghệ có thể thành lập một sự thống trị trong hệ thống tài chính toàn cầu và gây nguy hiểm đến sự cạnh tranh và phúc lợi xã hội. Sự thống trị của đồng Libra hoặc bất kỳ loại tiền điện tử tư nhân nào khác cũng có thể làm suy yếu tác động của chính sách tiền tệ quốc gia và gây nguy hiểm cho nền kinh tế.
Tuy nhiên, những người ủng hộ tự do kinh tế cho rằng cạnh tranh từ tiền tệ tư nhân có thể tạo ra sự cải thiện cho đồng tiền quốc gia. Họ cho rằng cạnh tranh tiền tệ có thể giảm lạm phát và ngăn chặn hiệu ứng của lãi suất của ngân hàng trung ương. Chính sách tiền tệ tác động đến nền kinh tế thông qua lãi suất ngắn hạn và lãi suất cho vay của ngân hàng.
Sự cạnh tranh trong hệ thống thanh toán dựa trên blockchain có thể giúp tăng cường khả năng đáp ứng của lãi suất tiền gửi đối với lãi suất chính sách. Điều này có thể làm tăng sự minh bạch và hiệu quả của chính sách tiền tệ.
Trong tương lai, đồng tiền kỹ thuật số có thể thay thế một phần các đồng tiền pháp định hiện tại, nhưng sự thay thế tiền tệ tư nhân có thể gây suy yếu tác động và hiệu quả của chính sách tiền tệ. Công dân sử dụng tiền điện tử thay vì đồng tiền quốc gia có thể làm mất giá trị của đồng nội tệ và tạo ra lạm phát.