Sau khi cập nhật số liệu từ Chi hội Thẻ (Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam), chúng tôi nhận thấy sự tăng trưởng đáng kể của doanh số sử dụng thẻ tín dụng quốc tế tại Việt Nam. Trong giai đoạn từ 2018 đến 2020, doanh số này tăng trung bình 33% mỗi năm. Trong 6 tháng đầu năm 2021, tỷ lệ tăng trưởng này tiếp tục tăng 32% so với cùng kỳ, đạt mức 219.611 tỷ đồng.
Thẻ tín dụng quốc tế đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam
Số liệu này cho thấy thẻ tín dụng quốc tế đang trở nên phổ biến hơn tại Việt Nam. Đáng chú ý, xu hướng này diễn ra trong bối cảnh tổ chức thẻ quốc tế Visa và Mastercard thu phí từ các ngân hàng khoảng 270 đầu phí mỗi tổ chức thẻ quốc tế hàng năm. Điều này đồng nghĩa với việc người tiêu dùng phải trả một khoản phí không nhỏ cho việc sử dụng thẻ này.
Phá bỏ “ma trận” phí
Cấu trúc phí của các tổ chức thẻ quốc tế áp dụng cho các ngân hàng tại Việt Nam rất phức tạp, với nhiều loại phí khác nhau. Trong đó, phí xử lý giao dịch chiếm khoảng 80% tổng phí thu từ ngân hàng. Tuy nhiên, việc thu phí đồng thời theo số lượng giao dịch và doanh số giao dịch đã dẫn đến tình trạng thu phí chồng phí đối với mỗi giao dịch.
Cụ thể, trên mỗi giao dịch thẻ, tổ chức thẻ quốc tế có thể thu phí từ 3-4 loại phí khác nhau, bao gồm phí cấp phép, phí thanh toán, phí thương hiệu, phí chi tiêu trong và ngoài Việt Nam, phí dịch vụ và các loại phí khác theo từng loại giao dịch. Điều này đồng nghĩa với việc người tiêu dùng phải trả nhiều loại phí cho mỗi giao dịch.
Theo ông Phạm Đăng Khoa, Giám đốc Trung tâm thẻ VietinBank, việc sử dụng thẻ tín dụng quốc tế đòi hỏi cả nhà phát hành thẻ và khách hàng phải trả một khoản chi phí rất lớn. Các tổ chức thẻ quốc tế có rất nhiều cách thu phí mà chúng tôi gọi là “ma trận phí” hoặc “phí chồng phí”. Điều này khiến ngân hàng phải tăng chi phí hoạt động và khách hàng cũng phải chịu phí duy trì.
Bảo vệ chủ quyền thanh toán
Mới đây, Mastercard đã thông báo rằng thẻ tín dụng do các ngân hàng Nga phát hành sẽ không được chấp nhận trên mạng lưới toàn cầu của họ. Tương tự, Visa cũng thông báo rằng thẻ tín dụng phát hành ở Nga không thể sử dụng ở nước ngoài và ngược lại.
Giới chuyên môn cho rằng việc phát triển thẻ tín dụng nội địa tại Việt Nam là vô cùng quan trọng, đặc biệt là khi nhìn vào cuộc chiến giữa Nga và Ukraina cùng với những áp lực và hạn chế mà Visa và Mastercard đang đặt lên ngân hàng Nga. Trong trường hợp hệ thống thẻ quốc tế gặp sự cố, hoạt động thanh toán trong nước cũng sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.
Ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước, nhấn mạnh rằng việc phát triển thẻ tín dụng nội địa là bước phát triển tự nhiên để hoàn thiện hệ sinh thái thẻ trong nước của Việt Nam. Phát triển thẻ tín dụng nội địa sẽ xác định chủ quyền thanh toán của Việt Nam, khi tấm thẻ này chạy trên hạ tầng của Việt Nam, sử dụng thương hiệu thuần Việt và kết nối các tổ chức tín dụng trong nước để xử lý thanh toán tại Việt Nam.
Còn nhiều dư địa để phát triển
Ngoài những lợi ích đã nêu, thẻ tín dụng nội địa còn có nhiều ưu điểm khác so với thẻ quốc tế. Chủ thẻ có thể vay tiền tiêu trước và trả tiền sau với thời gian miễn lãi lên tới 55 ngày. Thẻ tín dụng nội địa cũng áp dụng công nghệ hiện đại, tuân thủ tiêu chuẩn thẻ chip nội địa của Ngân hàng Nhà nước và tiêu chuẩn quốc tế EMV, đảm bảo an toàn và bảo mật cao cho chủ thẻ. Thẻ tín dụng nội địa phi tiếp xúc còn có ưu điểm thanh toán nhanh và có thể thực hiện số lượng giao dịch lớn trong thanh toán bán lẻ. Người dùng thẻ không cần nhập mã pin cho các giao dịch giá trị nhỏ.
Ngoài ra, khách hàng có thể sử dụng thẻ tín dụng nội địa để thanh toán khi mua hàng hoá, dịch vụ tại các cửa hàng, siêu thị, quán ăn hoặc trên các trang mua sắm trực tuyến, cũng như rút tiền mặt tại máy ATM của các ngân hàng trong nước.
Ông Tô Đình Tơn, Phó Tổng giám đốc Agribank, cho biết hầu hết thẻ tín dụng quốc tế khó phát triển ở thị trường nông thôn do yêu cầu chủ thẻ phải có tài khoản trả lương và mức phí sử dụng cao. Do đó, phát triển thẻ tín dụng nội địa sẽ góp phần giải quyết khó khăn này và trở thành công cụ hữu hiệu cho người dân, đặc biệt là nông dân và những người có thu nhập thấp.
Nhìn chung, với những ưu điểm và tính năng vượt trội, thẻ tín dụng nội địa được nhiều chuyên gia dự báo sẽ trở thành xu hướng thanh toán mới của người dùng Việt Nam và góp phần thúc đẩy phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam. Hiện tại, thẻ tín dụng nội địa đang ngày càng phát triển, với hơn 475.000 thẻ đang lưu hành tính đến cuối năm 2021, tăng trưởng 61,7% so với cuối năm 2019.