Lợi Nhuận Trong Kinh Doanh: Gross Profit và Net Profit
Profit là một thuật ngữ quen thuộc trong lĩnh vực kinh doanh mà chúng ta cần phải hiểu để tính toán hiệu quả hoạt động kinh doanh. Vậy lợi nhuận là gì? Làm cách nào để tính lợi nhuận? Và phân biệt giữa gross profit và net profit? Trên EzCash.vn, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Lợi Nhuận Là Gì?
Định Nghĩa
Lợi nhuận là khoản chênh lệch giữa tổng doanh thu và tổng chi phí trong một khoảng thời gian xác định. Đơn giản, đó chính là lợi nhuận mà doanh nghiệp thu được sau khi trừ đi tất cả các loại chi phí. Lợi nhuận là mục tiêu chính của mỗi cá nhân và doanh nghiệp khi thực hiện hoạt động kinh doanh.
Công Thức Tính
Có hai cách cơ bản để xác định lợi nhuận:
Cách 1: Tổng lợi nhuận được tính là hiệu suất giữa tổng doanh thu và tổng chi phí.
Lợi nhuận = Tổng doanh thu - Tổng chi phí = TR(Q) - TC (Q)Cách 2: Tổng lợi nhuận được xác định bằng lợi nhuận của một đơn vị sản phẩm nhân với số lượng sản phẩm tiêu thụ.
Lợi nhuận = Lợi nhuận đơn vị sản phẩm x Số lượng sản phẩm tiêu thụTrong đó:
- Lợi nhuận đơn vị = Giá bán – Tổng chi phí bình quân = P – ATC
- Tổng chi phí bình quân (ATC) = Tổng chi phí (TC)/Q
Ý Nghĩa Của Lợi Nhuận
Lợi nhuận là mục tiêu kinh tế quan trọng nhất, điều kiện để tồn tại và phát triển doanh nghiệp. Nó cũng là chỉ số tích cực cho thấy một doanh nghiệp đang hoạt động tốt.
Lợi nhuận giúp doanh nghiệp duy trì nơi làm việc, mua sắm, thay thế, nâng cấp thiết bị phương tiện. Nó cũng có thể được đầu tư vào các hạng mục chi phí cao, sản phẩm mới, dịch vụ hoặc nhân viên mới. Với lợi nhuận tốt, doanh nghiệp có thể kỳ vọng tiếp tục phát triển và thịnh vượng trong tương lai.
Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Tới Lợi Nhuận
Có ba yếu tố chính ảnh hưởng tới lợi nhuận trong kinh doanh: quy mô sản xuất, yếu tố đầu vào và giá bán.
Quy Mô Sản Xuất
Quan hệ cung cầu về hàng hóa thay đổi sẽ làm cho giá cả sản phẩm thay đổi. Điều này ảnh hưởng trực tiếp tới quy mô sản xuất cũng như lợi nhuận của doanh nghiệp khi kinh doanh.
Yếu Tố Đầu Vào
Giá và chất lượng của các yếu tố đầu vào và phương pháp kết hợp các đầu vào trong quá trình sản xuất cũng là nhân tố tác động tới lợi nhuận. Các yếu tố này bao gồm lao động, nguyên vật liệu, thiết bị sản xuất và ảnh hưởng trực tiếp tới chi phí kinh doanh và từ đó tạo ra tác động tới lợi nhuận.
Giá Bán Hàng Hóa
Giá bán hàng hóa, dịch vụ và các hoạt động tiếp thị và tài chính của doanh nghiệp sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới sự thay đổi của lợi nhuận.
Các Loại Lợi Nhuận Cần Quan Tâm
Có ba loại lợi nhuận chính bao gồm: lợi nhuận gộp (gross profit), lợi nhuận hoạt động (operating profit) và lợi nhuận ròng (net profit). Tất cả các loại lợi nhuận này được thể hiện trong báo cáo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Mỗi loại lợi nhuận sẽ cung cấp thông tin cụ thể hơn về hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty. Đồng thời, các dữ liệu này cũng giúp so sánh doanh nghiệp với các đối thủ hoặc so sánh hiệu quả doanh nghiệp trong từng giai đoạn kinh doanh cụ thể.
Lợi Nhuận Gộp (Gross Profit)
Lợi nhuận gộp là lợi nhuận sau khi lấy tổng doanh thu trừ đi giá vốn bán hàng. Đây là chỉ số quan trọng để đánh giá khả năng tạo lợi nhuận tổng thể cho công ty.
Công thức tính:
Lợi nhuận gộp (Gross Profit) = Tổng doanh thu (Total Sales) - Giá vốn bán hàng (COGS)Tỷ suất lợi nhuận gộp được tính bằng cách chia lợi nhuận gộp cho doanh số.
Ví dụ: Một công ty có doanh thu 100 triệu và giá vốn bán hàng khoảng 60 triệu. Lợi nhuận gộp sẽ là 40 triệu (100 – 60 = 40 triệu), và tỷ suất lợi nhuận gộp là 40% (40/100 triệu).
Lợi Nhuận Hoạt Động (Operating Profit)
Lợi nhuận hoạt động là lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh bao gồm giá vốn bán hàng và chi phí hoạt động. Lợi nhuận hoạt động được tính bằng cách trừ lợi nhuận gộp đi chi phí hoạt động.
Công thức tính:
Lợi nhuận hoạt động (Operating Profit) = Lợi nhuận gộp (Gross Profit) - Chi phí hoạt động (Operating Expenses)Tỷ suất lợi nhuận hoạt động được tính bằng cách chia lợi nhuận hoạt động cho tổng doanh số.
Ví dụ: Nếu lợi nhuận gộp là 40 triệu và chi phí hoạt động là 20 triệu, lợi nhuận hoạt động sẽ là 20 triệu (40 – 20 = 20 triệu), và tỷ suất lợi nhuận hoạt động là 20% (20 triệu/100 triệu).
Lợi Nhuận Ròng (Net Profit)
Lợi nhuận ròng là số tiền còn lại sau khi trừ thuế và lãi từ tổng doanh thu. Lợi nhuận ròng được coi là định nghĩa chung về lợi nhuận trong kinh doanh.
Công thức tính:
Lợi nhuận ròng = Lợi nhuận hoạt động - Thuế và Lãi (Taxes & Interest)Ví dụ: Nếu lợi nhuận hoạt động là 20 triệu, thuế là 5 triệu và lãi là 5 triệu, lợi nhuận ròng sẽ là 10 triệu, và tỷ suất lợi nhuận ròng sẽ là 10% (10 triệu/100 triệu).
Phân Biệt Gross Profit và Net Profit
Từ phân loại trên về lợi nhuận, bạn có thể nhận thấy sự khác biệt giữa gross profit và net profit.
- Lợi nhuận gộp là thu nhập của doanh nghiệp còn lại sau khi trừ đi các chi phí trực tiếp liên quan đến việc sản xuất sản phẩm.
- Lợi nhuận ròng là phần còn lại sau khi trừ đi tất cả các chi phí khác, bao gồm cả chi phí cố định và biến đổi.
Sự Khác Biệt Giữa Doanh Thu và Lợi Nhuận
Doanh thu là tổng thu nhập được tạo ra từ việc bán hàng hóa hoặc dịch vụ, trong khi lợi nhuận (hay lợi nhuận ròng) là khoản thu nhập còn lại sau khi trừ đi các chi phí, nợ và chi phí vận hành.
Trên báo cáo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, doanh thu sẽ là con số được thể hiện trên cùng (top line). Đây là thu nhập mà công ty tạo ra trước khi trừ đi các khoản chi phí. Lợi nhuận (bottom line) là net income trên báo cáo kết quả kinh doanh.
Ví dụ: Một công ty có doanh thu 12,50 tỷ USD. Lợi nhuận gộp là 4,33 tỷ USD (tổng doanh thu 12,50 tỷ trừ đi giá vốn bán hàng 8,17 tỷ USD), lợi nhuận hoạt động là 116 triệu USD (trừ đi chi phí hoạt động), và lợi nhuận ròng là -116 triệu USD (một khoản lỗ).
Khi đề cập đến lợi nhuận của một công ty, người ta thường nói đến lợi nhuận ròng (net profit) thay vì lợi nhuận hoạt động hay lợi nhuận gộp. Lợi nhuận ròng sẽ là khoản thu nhập sau khi trừ đi tất cả các loại chi phí.
Các Phương Pháp Tăng Lợi Nhuận
Các doanh nghiệp luôn nỗ lực để cải thiện lợi nhuận ròng của mình. Dưới đây là một số cách mà các doanh nghiệp thường áp dụng.
- Tăng doanh thu: Bằng cách tăng giá sản phẩm/dịch vụ, bán nhiều sản phẩm hơn hoặc tìm khách hàng mới để tăng doanh số bán hàng.
- Cắt giảm chi phí: Áp dụng các biện pháp để cắt giảm chi phí trực tiếp liên quan đến sản phẩm/dịch vụ hoặc chi phí gián tiếp như chi phí chung, chi phí không liên quan trực tiếp tới sản phẩm/dịch vụ.
- Loại bỏ sản phẩm không hiệu quả: Loại bỏ các sản phẩm không bán chạy hoặc không đạt chất lượng tiêu chuẩn sẽ giúp giảm chi phí sản xuất và cải thiện lợi nhuận hiệu quả.
- Giảm hàng tồn kho: Giảm số lượng hàng tồn kho có thể giúp giảm chi phí và cải thiện lợi nhuận ròng, đặc biệt đối với các doanh nghiệp phải thuê kho ngoài.
Như vậy, chúng ta đã tìm hiểu về lợi nhuận trong kinh doanh, cách tính lợi nhuận và sự khác biệt giữa gross profit và net profit. Hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về lợi nhuận và biết cách tính và tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp một cách hiệu quả.
