Tiền tệ kỹ thuật số đã trải qua một hành trình dài và những cột mốc quan trọng để trở thành một hiện tượng và xu hướng toàn cầu như ngày nay. Trước khi chúng ta đi vào những cột mốc quan trọng, hãy cùng nhau tìm hiểu về giai đoạn ý tưởng và khởi đầu của tiền tệ kỹ thuật số.
Giai đoạn Ý Tưởng (1995 – 1998)
Ý tưởng về tiền số được đề xuất vào cuối những năm 80, khi mọi người tưởng tượng về một dạng tiền không để lại dấu vết và không cần thông qua các hệ thống tập trung để chứng thực giao dịch. Năm 1995, David Chaum, một chuyên gia mật mã người Mỹ, triển khai một loại tiền mật mã ẩn danh gọi là Digicash. Đây được xem như bước đầu tiên trong việc phát triển các hình thức thanh toán điện tử. Tuy nhiên, việc sử dụng Digicash đòi hỏi người dùng cài đặt phần mềm và mã hoá các giao dịch trước khi gửi đi.
Trước khi Bitcoin ra đời vào năm 2008, có thể nói rằng Digicash và Bit Gold là những tiền tệ kỹ thuật số tiền thân của Bitcoin. Bit Gold là dự án được thiết kế bởi Nick Szabo vào năm 1998, yêu cầu người tham gia cung cấp khả năng tính toán để giải quyết các bài toán mã hoá, và những người thành công sẽ được thưởng.
Giai đoạn Khởi Đầu (2008-2010)
Vào ngày 31 tháng 10 năm 2008, Satoshi Nakamoto – một nhóm lập trình viên ẩn danh – xuất bản một tài liệu kỹ thuật về đồng tiền Bitcoin. Từ tài liệu này, chúng ta có thể thấy rằng đồng Bitcoin đã được khởi động từ ngày 18 tháng 8 năm 2008 khi tên miền Bitcoin.org được mua.
Lịch sử của Bitcoin bắt đầu từ đây. Satoshi Nakamoto “đào” khối đầu tiên của mạng lưới Bitcoin vào ngày 3 tháng 1 năm 2009. Một điểm đáng chú ý là vào ngày 12 tháng 1 cùng năm, Nakamoto gửi 10 Bitcoin đầu tiên cho Hal Finney – một lập trình viên máy tính. Trong những tháng đầu tiên, Bitcoin không có giá trị đáng kể. Tuy nhiên, vào tháng 5/2010, một chiếc bánh pizza đã được mua bằng 10.000 Bitcoin, và giá trị Bitcoin tăng lên 36 cent trước khi ổn định xung quanh mức 29 cent.
Giai đoạn Thị Trường Hình Thành (2010 – 2013)
Dù không nổi tiếng, Bitcoin đã cho thấy khả năng tăng giá nhanh chóng của mình. Vào tháng 2 năm 2011, giá Bitcoin tăng lên 1,06 đô la và sau khi bài viết về tiền mật mã xuất hiện trên tờ Forbes, giá Bitcoin tăng lên 8,89 đô la vào cuối tháng 5.
Sau khi một bài viết trên trang gawker.com tăng cường sự hấp dẫn của tiền mật mã, giá Bitcoin tiến đến 27 đô la chỉ trong một tuần. Tổng giá trị giao dịch của Bitcoin đạt 130 triệu đô la. Tuy nhiên, giá Bitcoin giảm xuống còn khoảng 4,77 đô la vào tháng 9 cùng năm. Trong thời gian này, các đồng tiền mã hoá khác như Litecoin, Namecoin và Swiftcoin đã ra đời để cạnh tranh trên thị trường. Litecoin đã đứng thứ hai về giá trị vốn hóa, tiếp theo sau đó là Namecoin và 7 đồng tiền mã hoá khác.
Giai đoạn Bùng Phát Gian Lận (2014 – 2015)
Dấu ẩn danh và hệ thống chứng thực phi tập trung đã khiến cho các đồng tiền mã hóa trở thành mục tiêu của tội phạm. Vào tháng 1 năm 2014, Mt.Gox – sàn giao dịch Bitcoin lớn nhất thời điểm đó – phá sản và gây thiệt hại lên đến 850.000 Bitcoin cho các nhà đầu tư. Nhiều người cho rằng các đồng Bitcoin của nhà đầu tư trên sàn Mt.Gox đã bị trộm dần từ năm 2011 và bị bán lại trên các sàn giao dịch khác.
Trong năm 2015, một lỗ hổng bảo mật đã tấn công Bitstamp – một sàn giao dịch ở Châu Âu – nhưng may mắn thay, hệ thống đã phục hồi sau vài ngày và không gây thiệt hại cho khách hàng. Các cuộc tấn công vào các sàn giao dịch tiền mã hóa đã trở thành mối đe dọa lớn đối với các nhà đầu tư, và một số sàn giao dịch cung cấp các gói bảo hiểm cho người dùng trong trường hợp xảy ra sự cố tương tự. Các nhà giao dịch cũng được khuyến nghị sử dụng ví cứng hoặc ví mềm để lưu trữ tiền mã hóa thay vì để trên sàn giao dịch.
Giai đoạn Tiền Mật Mã Trở Thành Một Hiện Tượng và Xu Hướng Toàn Cầu (2016 – 2020)
Năm 2016, tiền mật mã tiếp tục trở thành một trào lưu chính trong lĩnh vực tài chính công nghệ. Số lượng máy ATM rút tiền mặt từ Bitcoin tăng từ 500 lên dưới 900 trong vòng một năm. Công ty gọi xe nổi tiếng Uber ở Argentina đã chuyển sang thanh toán bằng Bitcoin và hệ thống tàu điện quốc gia ở Thụy Sĩ cũng chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin từ khách hàng.
Giá Bitcoin cũng tăng đều hàng năm, từ 434 đô la đầu năm 2016 lên đến 998 đô la vào tháng 1 năm 2017. Trong năm 2017, Bitcoin đã trải qua một cuộc cải cách và tạo ra một nhánh khác là Bitcoin Cash nhằm tăng khả năng xử lý trong quy mô lớn hơn. Cộng đồng người sử dụng Bitcoin đã mở rộng ra đến khắp các châu lục. Nhật Bản cho phép Bitcoin trở thành đồng tiền hợp pháp trong thanh toán, và ngân hàng Skandiabanken ở Na Uy tích hợp Bitcoin vào hệ thống thanh toán và xem Bitcoin như một tài sản đầu tư.
Năm 2017 cũng chứng kiến sự bùng nổ của Ethereum – một đồng tiền mã hóa khác với tính năng hợp đồng thông minh tích hợp. Ngoài ra, nhiều đồng tiền mã hóa khác như Cardano và Tezos cũng nổi lên để cạnh tranh với Ethereum, làm tăng giá trị vốn hóa của thị trường tiền mật mã.
Kết Luận
Tiền tệ kỹ thuật số đã trải qua những giai đoạn phát triển quan trọng và trở thành một hiện tượng và xu hướng toàn cầu. Mặc dù đã phải đối mặt với những vụ bùng phát gian lận và các vấn đề bảo mật, tiền tệ kỹ thuật số vẫn tiếp tục phát triển và được chấp nhận rộng rãi. Chúng ta hãy đón chờ những bước tiến mới trong tương lai của tiền tệ này.
Đọc thêm bài nghiên cứu “Tiền tệ kỹ thuật số và hệ thống tiền tệ toàn cầu thế hệ mới” của nhóm tác giả tại đây.