Hạch toán kế toán cho vay tại ngân hàng là một quá trình quan trọng nhằm đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong việc giao dịch cho vay. Đối với những ai quan tâm đến vấn đề này, chúng tôi sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về quy trình hạch toán cho vay trong bài viết này.
Các quy định về hoạt động cho vay
Trước khi đi vào việc hướng dẫn hạch toán cho vay, chúng ta cần hiểu về các quy định về hoạt động này. Theo quy định, các khoản cho vay được chia thành 5 nhóm, bao gồm:
- Nhóm 1: Nợ đủ tiêu chuẩn
- Nhóm 2: Nợ cần chú ý
- Nhóm 3: Nợ dưới tiêu chuẩn
- Nhóm 4: Nợ nghi ngờ
- Nhóm 5: Nợ có khả năng mất vốn
Tỷ lệ trích lập dự phòng cho từng nhóm nợ này lần lượt là 0%, 5%, 20%, 50% và 100%. Ngoài ra, còn có việc trích lập dự phòng rủi ro tín dụng, được chia thành dự phòng cụ thể và dự phòng chung.
1. Hạch toán kế toán cho vay tại ngân hàng
(1) Hạch toán giải ngân
Đầu tiên, chúng ta cần thực hiện hạch toán giải ngân dựa trên chứng từ giải ngân. Cụ thể, ghi nợ vào tài khoản 21X1 với số tiền giải ngân cho khách hàng và ghi có vào các tài khoản 1011, 4211,… tương ứng.
(2) Hạch toán lãi phải thu
Tiếp theo, chúng ta cần hạch toán lãi phải thu dựa trên hợp đồng cho vay và số dư nợ vay. Hạch toán này cần được thực hiện định kỳ.
- Đối với khoản vay được phân loại nợ nhóm 1, chúng ta hạch toán nợ vào tài khoản 394 và ghi có vào tài khoản 702.
- Đối với khoản vay được phân loại nợ từ nhóm 2 đến nhóm 5, chúng ta hạch toán nợ vào tài khoản 941 và ghi có vào tài khoản 702.
Trong trường hợp khoản lãi đã được hạch toán dự thu nhưng khách hàng không trả đúng hạn hoặc khoản vay bị chuyển từ nợ nhóm 1 sang nợ từ nhóm 2 đến nhóm 5, ngân hàng sẽ thực hiện chuyển nhóm nợ và trích lập dự phòng rủi ro theo quy định.
(3) Hạch toán thu nợ (gốc, lãi)
Cuối cùng, chúng ta cần thực hiện hạch toán thu nợ dựa trên chứng từ thu nợ.
-
Đối với thu nợ gốc, chúng ta ghi nợ vào các tài khoản 1011, 4211,… và ghi có vào tài khoản 21X1 tương ứng.
-
Đối với thu nợ lãi, cách hạch toán sẽ khác nhau tùy thuộc vào nhóm nợ của khoản vay.
-
Đối với khoản vay được phân loại nợ nhóm 1, chúng ta ghi nợ vào các tài khoản 1011, 4211,… và ghi có vào tài khoản 394.
-
Đối với khoản vay được phân loại nợ từ nhóm 2 đến nhóm 5, chúng ta có hai bút toán:
Bút toán 1:
- Ghi nợ vào các tài khoản 1011, 4211,… với số tiền lãi thu được (bao gồm cả lãi phạt nếu có).
- Ghi có vào tài khoản 702 với số tiền lãi thu được (bao gồm cả lãi phạt nếu có).
Bút toán 2:
- Xuất tài khoản 941 với số tiền lãi thu được (bao gồm cả lãi phạt nếu có).
-
2. Hạch toán phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro tín dụng
(1) Nguyên tắc hạch toán kế toán cho vay tại ngân hàng
a) Hạch toán phân loại nợ:
- Phân loại nợ phải tuân theo quy định của NHNN và của ngân hàng. Tại một thời điểm, dư nợ của khách hàng chỉ được phân loại vào một nhóm nợ duy nhất.
- Các khoản vay phải được phản ánh đầy đủ, chính xác, kịp thời trong sổ sách kế toán theo nhóm nợ tương ứng.
b) Hạch toán trích lập và sử dụng Quỹ DPRR tín dụng:
- Quỹ DPRR tín dụng bao gồm dự phòng chung và dự phòng cụ thể, được hạch toán và theo dõi bằng VND theo từng loại cho vay.
- Trường hợp số DPRR phải trích lập lớn hơn số dư quỹ DPRR trên sổ kế toán, chúng ta sẽ hạch toán chênh lệch vào chi phí kinh doanh trong kỳ.
- Trường hợp số DPRR phải trích lập nhỏ hơn số dư quỹ DPRR trên sổ kế toán, chúng ta sẽ hạch toán hoàn nhập vào chi phí dự phòng tương ứng đã hạch toán trong kỳ trước.
Để đảm bảo việc kiểm soát số trích lập/hoàn nhập, khi thực hiện hoàn nhập hoặc trích lập bổ sung quỹ DPRR tín dụng, không được thực hiện hạch toán điều chỉnh từ tài khoản quỹ dự phòng này sang tài khoản quỹ dự phòng khác.
(2) Hạch toán kế toán cho vay tại ngân hàng
a) Hạch toán phân loại nợ:
Dựa vào danh sách phân loại nợ được phê duyệt, chúng ta hạch toán như sau:
-
Đối với dư nợ gốc:
- Nợ vào tài khoản cho vay nhóm nợ mới với giá trị phần cho vay bị chuyển nhóm.
- Ghi có vào tài khoản cho vay nhóm nợ cũ với giá trị phần cho vay bị chuyển nhóm.
-
Đối với dư nợ lãi:
-
Trường hợp khoản vay bị chuyển từ nợ nhóm 1 sang nợ từ nhóm 2 đến nhóm 5:
-
Đối với số lãi đã dự thu trong năm:
- Nợ vào tài khoản 702 với số lãi dự thu trong năm của khoản vay bị chuyển nhóm.
- Ghi có vào tài khoản 394.
-
Đối với số lãi đã dự thu các năm trước:
- Nợ vào tài khoản 809 với số lãi đã dự thu các năm trước của khoản vay bị chuyển nhóm.
- Ghi có vào tài khoản 394.
Đồng thời, chúng ta cần hạch toán theo dõi ngoại bảng đối với số lãi này, ghi nợ vào tài khoản 941 với số lãi đã hạch toán dự thu của khoản vay bị chuyển nhóm.
-
-
Trường hợp khoản vay thuộc nợ từ nhóm 2 đến nhóm 5 chuyển về nợ nhóm 1:
Bút toán 1:- Nợ vào tài khoản 394 với số lãi phải thu của khoản vay được chuyển về nợ nhóm 1.
- Ghi có vào tài khoản 702 với số lãi phải thu của khoản vay được chuyển về nợ nhóm 1.
Bút toán 2:
- Xuất tài khoản 941 với số lãi phải thu của khoản vay được chuyển về nợ nhóm 1.
-
b) Hạch toán trích lập và hoàn nhập DPRR tín dụng:
Căn cứ vào đề nghị trích lập DPRR và bảng kê chi tiết số DPRR của từng khoản cho vay, chúng ta hạch toán như sau:
-
Trường hợp số DPRR phải trích lập lớn hơn số dư quỹ DPRR trên sổ kế toán:
- Nợ vào tài khoản 8822 với tổng số DPRR phải trích lập bổ sung trong kỳ.
- Ghi có vào tài khoản 2191 với số dự phòng cụ thể phải trích lập bổ sung trong kỳ.
- Ghi có vào tài khoản 2192 với số dự phòng chung phải trích lập bổ sung trong kỳ.
-
Trường hợp số tiền phải trích lập DPRR nhỏ hơn số dư quỹ DPRR trên sổ kế toán:
- Nợ vào tài khoản 2191 với số dự phòng cụ thể hoàn nhập trong kỳ.
- Nợ vào tài khoản 2192 với số dự phòng chung hoàn nhập trong kỳ.
- Ghi có vào tài khoản 8822 với số DPRR hoàn nhập.
Hy vọng những chia sẻ trên sẽ cung cấp thông tin hữu ích cho bạn trong công tác kế toán cho vay tại ngân hàng thương mại. Để biết thêm thông tin chi tiết về dịch vụ cho vay, hãy truy cập EzCash.vn.