3 Cách Tính GDP Chính Xác Nhất

GDP, một thuật ngữ không xa lạ trong lĩnh vực kinh tế, luôn được nhắc đến khi nói về các vấn đề tài chính. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ thực chất GDP là gì, chỉ số này có ý nghĩa ra sao và cách tính như thế nào. Trên hết, EzCash.vn sẽ giải đáp những câu hỏi này một cách chi tiết.

GDP là gì?

GDP là cụm từ viết tắt của Gross Domestic Product (tổng sản phẩm nội địa). Đây là một chỉ số thể hiện tổng sản phẩm quốc nội hay tổng sản phẩm nội địa. GDP đo lường giá trị thị trường của tất cả các sản phẩm được sản xuất trên một vùng lãnh thổ trong một khoảng thời gian cố định, ví dụ như từ 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng, 1 năm, tùy thuộc vào từng lĩnh vực.

GDP tính toán giá trị của tất cả các sản phẩm, dịch vụ và ngành nghề, thậm chí cả công ty nước ngoài hoạt động trong quốc gia đó. Đây là chỉ số quan trọng để đánh giá tổng quan về tốc độ tăng trưởng kinh tế và mức độ phát triển của một vùng, một quốc gia.

Gần đây, trong các tài liệu thống kê mang tính chính thức, thuật ngữ tiếng Anh national gross domestic product (NGDP) thường được sử dụng để chỉ tổng sản phẩm quốc nội, và regional (hoặc provincial) gross domestic product (RGDP) dùng để chỉ tổng sản phẩm nội địa của địa phương. GDP là một trong những chỉ số cơ bản để đánh giá sự phát triển kinh tế của một vùng lãnh thổ.

GDP Đầu Người Là Gì?

GDP đầu người, còn được biết đến với tên gọi “GDP bình quân đầu người”, nhằm phản ánh mức thu nhập và mức sống của người dân trong một quốc gia hoặc vùng lãnh thổ. Tuy chỉ số này chỉ đạt mức tương đối chính xác, vì thời gian tính là 365 ngày nên không thể chính xác tuyệt đối.

Dù chỉ mang tính chất tương đối, nhưng chỉ số GDP bình quân đầu người có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong thống kê kinh tế tổng hợp. Qua chỉ số này, bạn có thể biết được kết quả sản xuất bình quân đầu người trong một thời gian nhất định. Khi chỉ số bình quân đầu người cao, nó tỷ lệ thuận với mức thu nhập và mức sống của dân cư khu vực, quốc gia đó. Tuy nhiên, một quốc gia có chỉ số GDP cao không đồng nghĩa với việc nó cũng có mức sống cao.

Ý Nghĩa Của Chỉ Số GDP

Chỉ số GDP là thước đo đánh giá tốc độ tăng trưởng kinh tế và mức độ phát triển của một quốc gia. Nó so sánh tổng sản phẩm quốc nội giữa các quý trước. Bên cạnh đó, GDP còn là thước đo sản lượng kinh tế của một đất nước.

GDP dựa trên động lực chính là tiêu dùng cá nhân, bao gồm các lĩnh vực trọng yếu của bán lẻ. Tiếp theo là đầu tư kinh doanh, trong đó có lĩnh vực xây dựng và mức tồn kho. Chính phủ cũng đóng vai trò quan trọng trong chỉ số GDP, thông qua các khoản trợ cấp an sinh xã hội, chi tiêu quốc phòng và các loại trợ cấp khác. Trong thời kỳ suy thoái, chính phủ sẽ tăng chi tiêu để thúc đẩy nền kinh tế. Cuối cùng, thương mại ròng cũng đóng vai trò quan trọng. Khi xuất khẩu tăng thêm vào GDP trong khi nhập khẩu bị trừ đi, GDP sẽ tăng lên.

Có thể thấy, khi GDP giảm, tác động xấu lên nền kinh tế quốc gia và có thể gây ra các vấn đề như lạm phát, thất nghiệp, tiền mất giá… Những vấn đề này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến các doanh nghiệp và đời sống dân cư trong một quốc gia.

Ưu Điểm Và Hạn Chế Của Chỉ Số GDP

Ưu Điểm Của GDP

• GDP là chỉ số phản ánh một phần mức sống, được sử dụng rộng rãi và đồng nhất.
• Cung cấp thông tin dựa trên từng quý liên tục, có tính chất chuyên ngành nên không có sự khác biệt lớn giữa các quốc gia.

Hạn Chế Của GDP

• GDP không phản ánh đầy đủ tình hình kinh tế của một quốc gia, không đánh giá chính xác mức sống của người dân.
• GDP không bao gồm các loại hình kinh tế phi tiền tệ, kinh tế ngầm, trao đổi và sản xuất hàng hóa tại gia, nên không hoàn toàn chính xác.
• GDP không tính được các yếu tố cần thiết hài hòa trong sự phát triển kinh tế, ví dụ như một quốc gia có chỉ số kinh tế cao nhưng lại cạn kiệt, suy thoái tài nguyên thiên nhiên.
• Mức độ đóng góp và tham gia của dân số trong một quốc gia không được phản ánh đầy đủ và rõ ràng trong chỉ số GDP. Ví dụ, một quốc gia có chỉ số GDP cao có thể đến từ kết quả của nhóm dân số giàu có đem lại cho nền kinh tế, trong khi đa số dân cư đều ở mức nghèo.

Phân Biệt GDP Danh Nghĩa Và GDP Thực Tế

GDP Danh Nghĩa

GDP danh nghĩa là giá trị sản lượng hàng hóa và dịch vụ tính theo giá hiện hành. Đó là tổng số tiền mà các hàng hoá và dịch vụ ấy được bán ra trong năm tính toán. Tuy nhiên, trong nền kinh tế thị trường, giá cả hàng nghìn mục biến động hàng ngày đối với từng sản phẩm hoặc dịch vụ. Vì vậy, chúng ta sử dụng phương pháp bình quân gia quyền để tính giá trị chung của mỗi sản phẩm hoặc dịch vụ.

GDP danh nghĩa được tính theo công thức sau:

GDPin = ∑QitPit

Trong đó:

• i: Loại sản phẩm thứ i với i = 1, 2, 3,…, n
• t: Thời kỳ tính toán
• Q: Số lượng sản phẩm; Qi: Số lượng sản phẩm loại i
• P: Giá của từng mặt hàng; Pi: Giá của mặt hàng thứ i.

GDP Thực Tế

GDP thực tế, còn được gọi là Real GDP, là giá trị sản lượng hàng hoá và dịch vụ hiện hành của nền kinh tế, được đánh giá theo mức giá cố định của năm cơ sở (năm gốc). Đây là tổng số tiền mà các hàng hoá và dịch vụ ấy được bán ra trong năm tính toán. Giá trị được tính dựa trên mức giá cố định của hàng hoá và dịch vụ trong năm cơ sở.

GDP thực tế được tính để điều chỉnh những sai lệch, chẳng hạn như sự mất giá của đồng tiền trong việc tính toán GDP danh nghĩa, để ước lượng chính xác hơn số lượng hàng hóa và dịch vụ tạo thành GDP. Công thức tính GDP thực tế là:

GDP thực = GDP danh nghĩa/Hệ số giảm phát GDP

Ví dụ: Nếu giá của một nền kinh tế đã tăng 1% kể từ năm cơ sở, thì hệ số giảm phát là: 1 + 1% = 1,01

Nếu GDP danh nghĩa là 1.000.000 đô la, thì GDP thực được tính là:

GDP thực = 1.000.000 đô la / 1,01 = 990.099 đô la

Khi GDP danh nghĩa cao hơn GDP thực, lạm phát đang xảy ra. Khi GDP thực cao hơn GDP danh nghĩa, giảm phát đang xảy ra đối với nền kinh tế.

Cách Tính Chỉ Số GDP Chính Xác

Tại Sao Phải Tính Chỉ Số GDP?

Tính toán và phân tích chỉ số GDP là cơ sở để xác định các chiến lược phát triển kinh tế ngắn hạn và dài hạn. Chỉ số GDP là thước đo để đánh giá tốc độ phát triển kinh tế của một quốc gia. Ngoài ra, thông qua GDP bình quân đầu người, ta có thể biết được mức thu nhập tương đối và chất lượng sống của người dân ở từng quốc gia.

Tuy nhiên, GDP vẫn còn nhiều hạn chế, bởi nó không thể phản ánh đầy đủ mọi hoạt động sản xuất, không tính đến mức sống của người dân và các yếu tố môi trường xung quanh.

3 Công Thức Tính Chỉ Số GDP

Công thức tính theo phương pháp chi phí (thu nhập)

Theo phương pháp này, GDP được tính bằng cách tổng hợp tiền lương, tiền lãi, lợi nhuận và tiền thuê sinh ra trong nền kinh tế nội địa. Công thức tính GDP như sau:

GDP = W + I + Pr + R + Ti + De

Trong đó:

• W (Wage): Tiền lương
• I (Interest): Tiền lãi
• Pr (Profit): Lợi nhuận
• R (Rent): Tiền thuê
• Ti (Indirect tax): Thuế gián thu (loại thuế không trực tiếp đánh vào thu nhập và tài sản của người nộp thuế, mà đánh một cách gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa và dịch vụ)
• De (Depreciation): Phần hao mòn (khấu hao) tài sản cố định

Công thức tính theo phương pháp chi tiêu

Phương pháp này tính tổng sản phẩm quốc nội của một quốc gia là tổng cộng tất cả số tiền mà các hộ gia đình trong quốc gia sử dụng để mua sắm và sử dụng dịch vụ. Đây là cách nhanh chóng tính tổng sản phẩm quốc gia bằng cách tính tổng chi tiêu hàng hóa và dịch vụ của mỗi gia đình hàng năm.

GDP = C + G + I + NX

Trong đó:

• C là tiêu dùng của hộ gia đình
• G là tiêu dùng của chính phủ
• I là tổng đầu tư, gồm De (depreciation – khấu hao) và In (net investment – đầu tư ròng)
• NX: cán cân thương mại, NX = X (export – xuất khẩu) – M (import – nhập khẩu)

Công thức tính theo phương pháp tính theo giá trị gia tăng

Phương pháp này tính tổng giá trị gia tăng của nền kinh tế trong một khoảng thời gian nhất định.

Tổng sản phẩm quốc nội = Giá trị tăng thêm + thuế nhập khẩu

Hoặc

GDP = Giá trị sản xuất – chi phí trung gian + thuế nhập khẩu

Giá trị tăng thêm của từng ngành kinh tế gồm:

• Thu nhập của người sản xuất như tiền lương, tiền công, tiền hoặc hiện vật, bảo hiểm, công đoàn,
• Thuế sản xuất: thuế hàng hóa và các chi phí khác,
• Khấu hao tài sản cố định,
• Giá trị thặng dư,
• Thu nhập khác.

Phân Biệt GDP Và GNP

GDP (Gross Domestic Product) và GNP (Gross National Product) là hai khái niệm khác nhau. GNP là Tổng sản lượng quốc gia, một chỉ tiêu kinh tế đánh giá sự phát triển kinh tế của đất nước dựa trên tổng giá trị của các sản phẩm cuối cùng và dịch vụ công dân của một nước trong một khoảng thời gian (1 năm), không quan trọng sản xuất ra ở đâu (trong hay ngoài nước).

Thu nhập được tính vào GNP, phụ thuộc vào ai là chủ sở hữu yếu tố sản xuất, chứ không phải việc sản xuất diễn ra ở đâu.

Giống Nhau

• Cả GDP và GNP đều là những khái niệm chung được sử dụng trên toàn thế giới.
• Được áp dụng trong lĩnh vực kinh tế vĩ mô.
• Đánh giá sự phát triển kinh tế của quốc gia.
• Có công thức xác định cụ thể.
• Con số cuối cùng của mỗi quốc gia trong một năm.

Khác Nhau

• Công thức tính khác nhau:
  • Công thức tính GDP: GDP = C + I + G + NX
  • Công thức tính GNP: GNP = C + I + G + (X – M) + NR
• Bản chất khác nhau:
  • GDP: Tổng sản phẩm trong quốc gia. Bao gồm cả thành phần kinh tế trong nước và nước ngoài hoạt động trong quốc gia đó.
  • GNP: Tổng sản phẩm quốc dân. Bao gồm toàn bộ giá trị được công dân mang quốc tịch nước đó sản xuất ra, bất kể nơi sản xuất.

Hy vọng với bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về chỉ số GDP và 3 phương pháp tính toán GDP. Chúc bạn thành công trong việc đánh giá và nhìn nhận tình hình kinh tế và tăng trưởng kinh tế thông qua chỉ số GDP.