Năm 2022 được xem là một năm “thanh lọc” của thị trường tiền mã hoá (crypto), với nhiều thay đổi đáng kể về xu hướng và tính chất của ngành tài chính-công nghệ đầy tranh cãi. Trong báo cáo thị trường crypto Việt Nam 2022 phát hành bởi Coin98, Việt Nam đã xếp thứ 2 về tỷ lệ người nắm giữ tiền điện tử tại khu vực ASEAN, chỉ sau Thái Lan, và là một trong 5 quốc gia dẫn đầu trong lĩnh vực blockchain.
Thị trường crypto chịu ảnh hưởng từ nền kinh tế chung
Thị trường crypto chịu tác động lớn từ tình hình kinh tế chung của quốc gia. Sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) liên tục tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát, thị trường chứng khoán Mỹ đã ghi nhận mức giảm mạnh nhất kể từ khủng hoảng tài chính năm 2008. Vì liên kết chặt chẽ với hệ thống tài chính truyền thống do nhiều tổ chức lớn nắm giữ, thị trường crypto cũng chịu sự sụt giảm đáng kể.
Nhiều dự án và quỹ đầu tư crypto lớn đã phá sản như Terra, 3AC và FTX. Những tỷ phú Bitcoin cũng đã mất một phần lớn tài sản của mình, như CZ mất 60 tỷ USD và Brian Armstrong mất 4,5 tỷ USD. Trên thực tế, giá của Bitcoin đã giảm hơn 60% trong năm 2022, chỉ còn khoảng 17.000 USD. Thị trường NFT cũng trải qua một sụt giảm đáng kể, với giá của những NFT quý hiếm như CryptoPunk giảm từ hàng triệu đô xuống chỉ còn vài trăm nghìn USD.
Mặc dù năm 2023 đầy thử thách, thị trường crypto cũng mang đến nhiều cơ hội. Các dự án kiên nhẫn, đã chuẩn bị kỹ càng cho mùa “Bull Run” (thị trường tăng trưởng) sắp tới, được kỳ vọng sẽ nổi lên.
Góc nhìn về blockchain tại Việt Nam
Tại Việt Nam, góc nhìn về blockchain đã có nhiều thay đổi rõ rệt trong năm 2022. Mặc dù vẫn chưa có hành lang pháp lý, Chính phủ Việt Nam đã bắt đầu hỗ trợ và tạo cơ hội phát triển cho công nghệ mới này. Chính phủ đã có động thái nghiên cứu và ứng dụng công nghệ blockchain vào lĩnh vực Giáo dục, Kinh tế, và bắt đầu nghiên cứu pháp luật cho crypto.
Việt Nam cũng là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới về việc chấp nhận tiền điện tử. Nằm trong top 10 quốc gia có lượng người dùng lớn nhất trên các sàn giao dịch tiền điện tử và ứng dụng phi tập trung.
Với hơn 200 dự án crypto đến từ Việt Nam, trong đó có một số dự án đã đạt giá trị vốn hóa trên 1 tỷ USD, Việt Nam đã trở thành một trung tâm công nghệ blockchain nổi bật trong khu vực.
Các lĩnh vực phát triển crypto ở Việt Nam
Gaming/Metaverse
Trung bình mỗi ngày, người Việt Nam dành 3,9 tiếng chơi game, cao hơn 10% so với Mỹ. Có 5 công ty Việt Nam góp mặt trong danh sách top 10 công ty phát hành game lớn nhất khu vực Đông Nam Á, Australia và New Zealand (ANZSEA). Vì vậy, dự án game blockchain chiếm phần lớn, khoảng 28,8% thị trường crypto Việt Nam, với nhiều dự án từ nuôi thú cưng, nhập vai đến khoa học viễn tưởng.
Một trong những dự án game blockchain nổi bật nhất là Axie Infinity do Sky Mavis phát triển. Dự án này đã đạt mức vốn hóa 9,7 tỷ USD. Ngoài Axie Infinity, còn có nhiều dự án khác như Ancient8, Yield Guild Games, Thetan Arena, Sipher, Summoner Arena… đã để lại dấu ấn trong thị trường crypto.
DeFi (Tài chính phi tập trung)
Ở thị trường Việt Nam, các dự án DeFi vẫn đang ở giai đoạn phát triển đầu tiên, chưa tập trung nhiều vào tìm kiếm doanh thu và lợi nhuận. Tuy nhiên, đây là mảng có mức doanh thu hấp dẫn, chiếm 38% tổng doanh thu của thị trường trong 8 tháng đầu năm 2022. Doanh thu của các dự án DeFi thường đến từ phí giao dịch. Mảng DeFi chiếm 26% thị trường crypto Việt Nam, với các dự án DeFi nổi bật như Coin98 Finance, Kyber Network, Rikkei Finance…
NFT
NFT là mảng mang lại nhiều doanh thu nhất trong thị trường crypto, đặc biệt là các dự án phát triển NFT Marketplace. Trong 8 tháng đầu năm 2022, doanh thu của nhóm NFT Marketplace chiếm 49% tổng thị trường. Mảnh đất này chiếm 12,4% thị trường crypto Việt Nam, với các dự án nổi bật như Axie Infinity, Spores, DareNFT, Titan Hunter…
Infrastructure
Các dự án cung cấp cơ sở hạ tầng và dịch vụ blockchain chiếm phần lớn thị phần Việt Nam với 11,3%. Một số dự án nổi bật như TomoChain, được Bộ Giáo dục và Đào tạo lên kế hoạch lưu trữ văn bằng quốc gia trên blockchain, hay dự án SotaTek từng có giai đoạn tăng trưởng 3.000% với 750 nhân sự.
Web3
Các dự án Web3 chiếm 5,1% tổng thị phần Việt Nam. Trong lĩnh vực bất động sản, đã xuất hiện các dự án mã hóa BĐS và cho phép người dùng sở hữu một phần BĐS với số vốn cực thấp như MoonKa, Realbox… Hoặc các dự án hỗ trợ người dùng trong lĩnh vực nghề nghiệp như DeHR (được ví như LinkedIn phi tập trung).
Wallet
Trong mảng ví điện tử, xuất hiện nhiều dự án ví điện tử nổi bật như Coin98 Wallet. Đây là ví điện tử hỗ trợ hơn 70 blockchain, với hơn 5 triệu người sử dụng.
X to Earn
Trong năm 2022, sau xu hướng Move to Earn (M2E) do dự án StepN khởi xướng, đã có nhiều dự án M2E phát triển tại Việt Nam như Calo Metaverse, Run Together… và nhiều dự án X to Earn khác như ShopNEXT, Crypstater, beFITTER, GooRide, RUNNOW…
Vốn hóa token của doanh nghiệp crypto tại Việt Nam
Trong top 200 doanh nghiệp crypto hàng đầu thế giới, có 7 doanh nghiệp do người Việt sáng lập. Có trên 10 dự án có vốn hóa trên 100 triệu USD với mức ảnh hưởng trên toàn cầu. Trong đó, có 3 dự án từng đạt vốn hóa trên 1 tỷ USD là Coin98, Axie Infinity và Kyber Network. Axie Infinity là dự án đạt vốn hóa lớn nhất với 9,7 tỷ USD.
Trong năm 2022, các dự án crypto Việt Nam đã kêu gọi thành công hơn 170 triệu USD, hầu hết là ở vòng hạt giống. Mặc dù vậy, doanh thu của nhiều dự án crypto Việt Nam đã cao hơn nhiều so với số vốn kêu gọi được. Dự án Sky Mavis đã kêu gọi thành công tổng cộng 311 triệu USD qua 4 vòng và đạt mức định giá 3 tỷ USD. Đổi lại, Axie Infinity đã mang lại cho Sky Mavis doanh thu 4 tỷ USD từ việc bán NFT. Kyber Network cũng là dự án kêu gọi thành công 60,4 triệu USD qua 4 vòng và mang lại mức lợi nhuận khoảng 12 triệu USD mỗi năm.
Việt Nam cũng không bỏ lỡ cuộc đua công nghệ blockchain, với hơn 10 doanh nghiệp thử nghiệm và ứng dụng công nghệ vào hoạt động kinh doanh. Lĩnh vực tài chính ngân hàng là nơi có sự áp dụng công nghệ blockchain nhiều nhất, bên cạnh việc quản lý điểm thưởng và thông tin cá nhân.
Theo Forbes, có 50 công ty tỷ đô hàng đầu trên thế giới đã áp dụng công nghệ blockchain, bao gồm Amazon, Google, Samsung và Facebook. Các doanh nghiệp ở Việt Nam cũng không thua kém khi có hơn 10 doanh nghiệp thử nghiệm và ứng dụng công nghệ này vào hoạt động kinh doanh.
Đọc thêm về crypto tại EzCash.vn.