Tiền mã hóa (tiền kỹ thuật số) đã thu hút sự quan tâm ngày càng lớn của các quốc gia trên toàn cầu, trong bối cảnh công nghệ hiện đại và thay đổi trong quan hệ thương mại quốc tế. Tuy nhiên, mỗi quốc gia có hình thức và chính sách về việc sử dụng tiền kỹ thuật số riêng biệt. Trung Quốc đang đi đầu trong việc triển khai tiền kỹ thuật số và dưới đây là một số gợi ý cho Việt Nam.
Tình hình triển khai đồng tiền kỹ thuật số tại Trung Quốc
Trung Quốc đã dẫn đầu thế giới trong việc thanh toán trực tuyến và trở thành một xã hội không tiền mặt, nhờ sự phát triển của thương mại điện tử. Đa số người dân Trung Quốc sử dụng Alipay của Alibaba và WeChat Pay của Tencent để thanh toán hầu hết các giao dịch mua sắm. Nhiều ngành và lĩnh vực tại Trung Quốc đã áp dụng công nghệ Blockchain để thanh toán hóa đơn. Tiền mã hóa không chỉ được sử dụng làm công cụ thanh toán phi tiền mặt, mà còn là một loại tài sản trên thị trường dịch vụ thanh toán.
Trung Quốc đã và đang phát triển đồng tiền điện tử quốc gia e-CNY, được phát hành và quản lý bởi Nhà nước. Tổ chức này đã nghiên cứu và thí điểm đưa tiền kỹ thuật số ra thị trường từ năm 2014. Kể từ khi chính thức hoạt động từ tháng 2/2022, việc thanh toán bằng đồng e-CNY tại Trung Quốc đã trở nên phổ biến ở các siêu thị và cửa hàng bán lẻ. Trong năm 2022, giá trị giao dịch bằng đồng e-CNY đã đạt 83 tỷ Nhân dân tệ (khoảng 12,33 tỷ USD). Trung Quốc đang mở rộng chương trình thí điểm đồng e-CNY và hy vọng tiền kỹ thuật số này sẽ được chấp nhận qua thanh toán quốc tế.
Gợi ý chính sách cho Việt Nam
Việt Nam là một trong những quốc gia có số lượng người sử dụng hoặc sở hữu tiền mã hóa nhiều nhất trên thế giới, cho thấy nhu cầu sử dụng và giao dịch tiền kỹ thuật số ở Việt Nam là rất cao. Với dân số trẻ và sự phổ biến của internet và thiết bị di động thông minh, Việt Nam có tiềm năng phát triển tiền điện tử trong tương lai.
Để phát triển tiền kỹ thuật số ở Việt Nam, chúng ta có một số gợi ý sau:
Xây dựng cơ chế bảo vệ chủ quyền tiền tệ
Cần xây dựng cơ chế và hàng rào bảo vệ chủ quyền tiền tệ phù hợp với thời đại công nghệ thông tin, nhằm quản lý và kiểm soát việc lưu thông tiền điện tử vào Việt Nam. Việt Nam cần xây dựng cơ chế bảo lưu quyền kiểm soát thị trường tài chính trong nước mà không vi phạm cam kết quốc tế.
Khuyến khích thanh toán không dùng tiền mặt và nâng cấp hạ tầng thanh toán
Cần khuyến khích người dân sử dụng các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt và nâng cấp hạ tầng thanh toán quốc gia để tăng cường tiện lợi và an toàn trong giao dịch thanh toán điện tử.
Thành lập cơ quan quản lý tiền kỹ thuật số
Cần thành lập một cơ quan chuyên trách quản lý và giám sát các hoạt động liên quan đến tiền kỹ thuật số tại Việt Nam. Cơ quan này sẽ hoạch định chính sách và giám sát các hoạt động mua bán, trao đổi tiền kỹ thuật số để đảm bảo rằng chúng không gây ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ quốc gia.
Sửa đổi và hoàn thiện pháp luật
Cần sửa đổi, hoàn thiện và bổ sung vào nội hàm pháp luật quản lý tiền tệ và tiền kỹ thuật số nhằm ngăn chặn các hành vi bất hợp pháp như rửa tiền, tham nhũng. Việc kiểm soát lượng tiền thanh toán qua các tổ chức tài chính và quản trị dữ liệu quốc gia cũng cần được tăng cường.
Sử dụng tiền Việt Nam trên lãnh thổ Việt Nam
Cần thực hiện nguyên tắc mang tính luật pháp rằng trên lãnh thổ của Việt Nam chỉ sử dụng tiền Việt Nam.
Kiểm soát và xử lý nghiêm ngặt
Cần kiểm soát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về tiền kỹ thuật số để đảm bảo an ninh tài chính và thông tin công khai.
Việt Nam cần nghiên cứu và thực hiện các gợi ý này để phát triển tiền kỹ thuật số trong tương lai và đảm bảo an toàn trong thanh toán quốc tế.